Ο ΚΑΝΟΝΑΣ ΤΩΝ ΤΕΣΣΑΡΩΝ

Έτσι έμειναν στην ιστορία οι τέσσερις πρωτοπόροι οραματιστές που ονειρεύτηκαν, έκαναν πράξη την γιγάντωση του kosârka και θεμελιώσαν τον μύθο των Πλάβι. Η μοναδική κοινή φωτογραφία τους οσο και αν ακούγεται παράξενο, είναι αυτή στο blog ,απο την εποχή της συμμετοχής του στην εθνική ομάδα και το Μουντομπάσκετ του 1950 στην Αργεντινή. Δεν το είπαμε ε; Ναι, οι τέσσερις τους προτού βάλουν τα κοστούμια τους και περάσουν είτε στα γραφεία είτε πίσω απο τους πάγκους, υπήρξαν οι ίδιοι μπασκετμπολίστες. Στο κόκκινο χώμα του Καλέμεγκνταν αγωνίστηκαν ως συμπαίχτες αλλά και αντίπαλοι στις πρώιμες μάχες της Παρτιζάν και του Ερυθρού Αστέρα. Στην σκιά των πολεμίστρων του κάστρου, εκεί που ενώνεται ο Δούναβης με τον Σάβα κέρδισαν ο ένας τον σεβασμό και την αλληλοεκτίμηση του άλλου.

Ανοιχτόμυαλοι, με πάθος και δίψα για γνώση (όλοι τους εκτός απο αθλητές ήταν κάτοχοι πανεπιστημιακών τίτλων) κατάλαβαν γρήγορα οτι το άθλημα ταίριαζε απόλυτα στην ιδιοσυγκρασία του λαού τους. Ταλέντο υπήρχε, έπρεπε να βρεθεί ο τρόπος να αναπτυχθεί. Και όταν η καριέρα τους στα γήπεδα έλαβε τέλος αποφάσισαν να κάνουν πραγματικότητα τον όρκο που έδωσαν μετά τον καταποντισμό της Γιουγκοσλαβίας στο Μουντομπάσκετ και την τελευταία θέση στην κατάταξη.

Στα αποδυτήρια του Λούνα Παρκ του Μπουένος Άιρες ο Νεμποϊσα Πόποβιτς, ο Ράντομιρ Σάπερ, ο Μπόρισλαβ Στάνκοβιτς και ο Αλεξάνταρ Νίκολιτς ένωσαν τα χέρια τους και με ατσαλένια θέληση πήραν μία απόφαση. Στα επόμενα χρόνια θα γινόντουσαν Πρωταθλητές Κόσμου, θα πατούσαν στην υψηλότερη κορυφή (Bícemo prvaci sveta). Το γαλάζιο ποτάμι ξεκινούσε το ταξίδι του και δεν θα σταματούσε πουθενά. Ο Νίκολιτς, ο Στάνκοβιτς και ο Πόποβιτς ανέλαβαν τις τεχνικές ηγεσίες των τριών καλύτερων ομάδων της χώρας (Παρτιζάν, Ερυθρός Αστέρας και ΟΚΚ Βελιγραδίου) ενώ ο Σάπερ αναριχήθηκε στην ηγεσία της Ομοσπονδίας με απόλυτη εξουσία.

Τα αποτελέσματα δεν άργησαν να φανούν με τα πρώτα μετάλλια να έρχονται στα Ευρωμπάσκετ της δεκαετίας του 60. Μια σειρά απο αποφάσεις και των τεσσάρων που ήταν πια οι αδιαμφισβήτητοι κυρίαρχοι του παιχνιδιού έδωσαν στο άθλημα την απαραίτητη ώθηση. Πρώτα απο όλα η εξάμηνη παραμονή του "Προφέσορα" Νίκολιτς στην κοιτίδα του μπάσκετ, τις Ηνωμένες Πολιτείες. Ο Άτσα είδε πολύ μπάσκετ -κολεγιακό και ΝΒΑ- συνομίλησε με προπονητές και παράγοντες ανταλλάσοντας απόψεις.

Αλλά ο πρωταρχικός σκοπός του ταξιδιού του ήταν να μάθει. Και έμαθε πολλά και η εφαρμογή τους καθώς και η προσαρμογή τους στα δεδομένα του Γιουγκοσλαβικού μπάσκετ άλλαξε την ιστορία. Η πρώτη εισήγηση του Νίκολιτς όταν επέστρεψε στην πατρίδα ήταν η δημιουργία κλειστών γηπέδων. Μέσα σε ένα διάστημα τριών χρόνων όλες οι ομάδες της πρώτης κατηγορίας έδιναν τους αγώνες τους σε κλειστές αρένες. Απο το ένα και μοναδικό κλειστό στο Βελιγράδι, φτάσαμε στα τριάντα σε ολόκληρη την χώρα. Οι βάσεις, γερές και στέρεες είχαν μπει, το μπάσκετ ήταν έτοιμο για εκτόξευση. Θέλοντας να χτίσουν ένα προστατευτικό τείχος γύρω απο το πρωτάθλημα τους και κατ' επέκτασιν την εθνική ομάδα, η τετράδα προχώρησε σε μερικές αμφιλεγόμενες αλλά εκ του αποτελέσματος αποδοτικές κινήσεις.

Η απαγόρευση στους αθλητές να μετακομίσουν στο εξωτερικό πριν συμπληρώσουν τα 30 τους χρόνια (αργότερα το όριο κατέβηκε στα 28) και η υποχρέωση να έχουν συμπληρώσει δεκαετή συνεχόμενη παρουσία στο εγχώριο πρωτάθλημα, η "πόρτα" σε ξένους παίχτες που δεν άφηνε στις ομάδες άλλη επιλογή απο το να δείξουν εμπιστοσύνη στα δικά τους ταλέντα ανεξάρτητου ηλικίας και η συμφωνία με την κρατική τηλεόραση για ζωντανή μετάδοση των αγώνων ( η φράση " Κάθε Σάββατο στις 5" έγινε η αγαπημένη των φιλάθλων) περιφρούρησε το πρωτάθλημα και σταδιακά έγινε το καλύτερο της Ευρώπης.

 Στην Ομοσπονδία δεν υπήρχε δημοκρατία αλλά ολιγαρχία και οι αποφάσεις της ήταν νόμος. Το μπάσκετ είχε γίνει πια το εθνικό άθλημα και έπρεπε να προστατευθεί με οποιοδήποτε κόστος. Άλλωστε μπροστά τους ήταν ο μεγάλος στόχος, το Μουντομπάσκετ του 1970 στην Γιουγκοσλαβία. Η ομάδα στελεχώθηκε με την ελίτ των παιχτών και ενώ όλοι περίμεναν τον Νίκολιτς να επωμιστεί το βάρος της προσπάθειας για το χρυσό μετάλλιο, οι τέσσερις έδειξαν εμπιστοσύνη στον Ράνκο Ζεράβιτσα αναγνωρίζοντας την συνδρομή του στην διαχείριση των δύσκολων στιγμών που πέρασε η εθνική μετά τον τραγικό θάνατο του Κόρατς. Ο Ζεράβιτσα δούλεψε σκληρά, οι παίχτες του επίσης και στις 23 Μαϊου του 1970 στην Λιουμπλιάνα οι Πλάβι θριάμβευσαν στον άτυπο τελικό με τους Αμερικανούς. Σε μία κατάμεστη Χάλα Τίβολι, 5.000 Γιουγκοσλάβοι αποθέωναν τους κατακτητές. Ανάμεσα τους τέσσερις δακρυσμένοι μεσήλικες πια που ένωσαν τα χέρια τους ξανά όπως πριν απο είκοσι χρόνια. Ο όρκος της "Αγίας Τετράδας" είχε εκπληρωθεί...