ΤΟ "ΚΑΤΑΡΑΜΕΝΟ" 28

Παρότι βρισκόμασταν ακόμα στην αρχή του καλοκαιριού -δεν ήταν παρά 28 Ιουνίου- η ζέστη ήταν αφόρητη. Οι παίκτες και οι προπονητές των δύο ομάδων που βρισκόντουσαν στο κλειστό της οδού Αρτάκης για τον μεσημεριανό αγώνα του εφηβικού πρωταθλήματος, ένιωσαν ανακούφιση όταν ο διαιτητής σφύριξε την λήξη. Τα νεαρά παιδιά έτρεξαν γρήγορα στα αποδυτήρια για να δροσιστούν κάτω απο τις ντουζιέρες. Ένα απο αυτά βιαζόταν ιδιαίτερα. Ήθελε να πάει γρήγορα στο σπίτι για να είναι εκεί την ώρα που θα επέστρεφε ο πατέρας του απο το νησί που είχε μεταβεί για να περάσει μερικές μέρες διακοπών. Άλλωστε για ακόμα μια φορά ήταν ο καλύτερος παίχτης της ομάδας του, είχε πετύχει 28 πόντους και ο Πανιώνιος είχε κερδίσει το παιχνίδι. Την ώρα που έβγαινε απο την πόρτα των αποδυτηρίων είδε δύο άτομα της διοίκησης να συζητούν χαμηλόφωνα και να κοιτάζουν προς το μέρος του. Τους πλησίασε και ο ένας τον αγκάλιασε στοργικά πριν του πει "Βλάντο, κάτι έγινε με τον μπαμπά σου. Δεν είναι καλά". Ο Βλαδίμηρος Γιάνκοβιτς κατάλαβε. Ήξερε οτι κάποια στιγμή αυτή η ώρα θα ερχόταν. Όχι όμως τόσο γρήγορα, όχι τόσο άδικα.

 Ήταν 28 Ιουνίου του 2006, η μέρα που ο Μπόμπαν Γιάνκοβιτς σηκώθηκε απο το αναπηρικό καροτσάκι, πάτησε ξανά γερά στα πόδια του και πέταξε ψηλά... Ο άνθρωπος που οι συμπατριώτες του χάρισαν το παρατσούκλι Guza (Χήνα), ο μπασκετμπολίστας που  δεν γεννήθηκε Έλληνας αλλά λάτρεψε την Ελλάδα και αυτή πόνεσε και έκλαψε για αυτόν. Ο ήρωας του Καλέμεγκνταν που έγινε ίνδαλμα στην Νέα Σμύρνη, ο δικός μας Μπόμπαν, ο ξεχωριστός. Απο την μέρα που γεννήθηκε στο Λουτσανι το 1963, ο Σλόμπονταν Γιάνκοβιτς φαινόταν οτι δεν ήταν ένα συνηθισμένο παιδί. Εξαιρετικός μαθητής, λάτρης των μαθηματικών αλλά επειδή στην Γιουγκοσλαβία της εποχής η ενασχόληση με τον αθλητισμό ήταν κάτι σχεδόν καθιερωμένο, ο Μπόμπαν δεν αποτέλεσε εξαίρεση. Το ποδόσφαιρο ήταν το άθλημα που αρχικά τράβηξε την προσοχή του και ο Ερυθρός Αστέρας του Ντράγκαν Τζάιτς ήταν η ομάδα που υποστήριζε και έμελλε να υπηρετήσει αλλά απο διαφορετικό πόστο. Ο πατέρας του που ήταν φανατικός υποστηρικτής των Crveno Belli ονειρευόταν μια μέρα ο γιος του να φορέσει την φανέλα με το αστέρι στο στήθος. Τελικά η επιθυμία του έγινε πραγματικότητα μόνο που ο Μπόμπαν ξεδίπλωσε τις πτυχές του ταλέντου του στο παρκέ και όχι στο χορτάρι.

Παραδόξως η μητέρα του ήταν αυτή που μια μέρα τον πήγε στο γήπεδο-θρύλο του Γιουγκοσλαβικού μπάσκετ, το Καλέμεγκνταν όπου ο Ερυθρός Αστέρας διοργάνωνε ένα τουρνουά για παιδιά της ηλικίας του. Κάτω απο την διαρκή επιτήρηση του προπονητή των ακαδημιών του Αστέρα, του Μίλε "Προτιτς" Προτε, ο δωδεκάχρονος Γιάνκοβιτς ήταν ο μοναδικός που πήρε το πράσινο φώς και εντάχθηκε στο δυναμικό των Κυπελλούχων Ευρώπης το 1975. Πέρασε απο όλα τα στάδια, σαρώνοντας τα ατομικά ρεκόρ στις μικρές ηλικίες δικαιώνοντας απόλυτα τον προπονητή του που έβλεπε κάτι ξεχωριστό σε αυτόν. Το ίδιο ακριβώς που είδε και ο τιμονιέρης της ανδρικής ομάδας, ο "δικτάτορας" Ράνκο Ζεράβιτσα και εισηγήθηκε την προώθηση του. Ο πολύπειρος Ζεράβιτσα έριξε τον πιτσιρικά κατευθείαν στα βαθιά και στις 29 Νοεμβρίου 1980 ο 17χρονος Μπόμπαν πήρε το βάπτισμα του πυρός στο ντέρμπι με την Παρτιζάν. Ο χρόνος συμμετοχής του αυξανόταν σταδιακά κάθε χρονιά όπως χτιζόταν και η μοναδική σχέση του με τους οπαδούς. Μέχρι την σεζόν 83-84 και με την αναγκαστική παρένθεση της θητείας του στον στρατό, είχε καθιερωθεί στην αρχική πεντάδα και οδηγούσε την ομάδα του στον τελικό του Κυπέλλου Κόρατς και στον ακατάλληλο για καρδιακους τελευταίο αγώνα  του πρωταθλήματος με αντίπαλο την Τσιμπόνα. Με αδιαμφισβήτητο ηγέτη στο παρκέ τον Μπόμπαν, ο Αστέρας θα φτάσει ξανά στους τελικούς του πρωταθλήματος το 1985 αλλά η Τσιμπόνα των Πέτροβιτς θα τους κόψει για άλλη μια φορά τον δρόμο. Ο Γιάνκοβιτς σκοράρει, πασάρει, παίρνει ριμπάουντ, κάνει σχεδόν τα πάντα στο γήπεδο αλλά τίτλοι δεν έρχονται στην ερυθρόλευκη μεριά του Βελιγραδίου.

Η χρονιά 85-86 είναι η τελευταία του Ζεράβιτσα στην ομάδα. Τα καθήκοντα του προπονητή αναλαμβάνει ο πρωταθλητής με την Ζαντάρ Βλάντο Τζούροβιτς. Ο Βλάντο φέρνει νέα πνοή στον Ερυθρό Αστέρα και οι Crveno Belli θα βρεθούν ξανά στα τελικά αλλά η ταινία θα έχει το ίδιο πικρό τέλος με θύτη τον αιώνιο αντίπαλο, την Παρτιζάν. Ο "Τζουρο" θα κατηφορίσει προς την Ελλάδα με το τέλος της επόμενης χρονιάς έχοντας τις καλύτερες εντυπώσεις απο την συνεργασία με τον Μπόμπαν τον οποίο χαρακτήριζε ως τον πιο ιδιοφυή παίχτη που είχε προπονήσει (σ.σ. ο συμπαθής Βλάντο ακόμα και σήμερα έχει αυτή την πεποίθηση για τον Μπόμπαν. Και μιλάμε για τον άνθρωπο που στην καριέρα του είχε παίχτες μεταξύ άλλων τον Ντράζεν και τον Φάνη). Ως αντικαταστάτη του Τζούροβιτς η διοίκηση θα επιλέξει τον ζωντανό θρύλο του συλλόγου, τον "Μόκα" Σλαβνιτς και μαζί του ο Γιάνκοβιτς θα παίξει το καλύτερο μπάσκετ της καριέρας του. Ο Σλαβνιτς τον ενθαρρύνει να χρησιμοποιεί όλο και περισσότερο το τρίποντο και ο Μπόμπαν εκμεταλλεύεται και άλλο ένα στοιχείο στο παιχνίδι του.

Το μοναδικό "παράπονο" του  είναι οτι ο Γιάνκοβιτς παίζει μπάσκετ με το ένστικτο χωρίς να είναι ιδιαίτερος φίλος της προπόνησης. Αλλά το πηγαίο ταλέντο του, το πάθος για το άθλημα και η εκπληκτική αντίληψη που διαθέτει υπερκαλύπτουν αυτήν την μικρή "αδυναμία" του. Ο Γιάνκοβιτς είναι ο αγαπημένος της εξέδρας και οι οπαδοί τον συγκρίνουν με τον μποέμ της δεκαετίας του 70, τον σπουδαίο Λιουμποντραγκ Σιμόνοβιτς. Ειδικά μετά τις εμφανίσεις του στα ντέρμπι με την μισητή Παρτιζάν.Στο εξαιρετικά δύσκολο εγχώριο πρωτάθλημα, ο "Guza" θεωρείται ένας παίκτης που ανήκει στην ελίτ και το καλοκαίρι του 90  αρχίζει να σκέφτεται για πρώτη φορά την μετακόμιση στο εξωτερικό. Ο Ερυθρός Αστέρας έχει χτυπήσει ταβάνι πια με την συμμετοχή του στους τελικούς του πρωταθλήματος και του κυπέλλου αλλά η αχτύπητη Γιουγκοπλάστικα δεν αφήνει περιθώρια σε καμία ομάδα να την αμφισβητήσει. Το αίτημα του Μπόμπαν για μεταγραφή θα συναντήσει την σθεναρή αντίδραση της διοίκησης. Θέλοντας να πιέσει την κατάσταση ο Γιάνκοβιτς θα απέχει απο την προετοιμασία και θα κάνει ατομικές προπονήσεις προσπαθώντας να μην χάσει την φόρμα του. Τελικά το μόνο που θα καταφέρει είναι να εμπλακεί σε διαδικασία ανταλλαγής με την Βοϊβοντίνα. Ο σύλλογος του Νόβισαντ παραχώρησε τον νεαρό Ντράγκαν Τάρλατς στους πρωτευουσιανους και ενισχύθηκε με την παρουσία του Μπόμπαν.

Το ποιος ευνοήθηκε απο το πάρε δώσε μεταξύ των δύο ομάδων, φάνηκε στο πρωτάθλημα της περιόδου 90-91, το τελευταίο που διεξήχθη με την Γιουγκοσλαβία ενωμένη. Χωρίς το αστέρι τους οι Crveno Belli πάλεψαν για να αποφύγουν τον υποβιβασμό. Στην αντίπερα όχθη η Βοϊβοντίνα έφτασε μία ανάσα απο τη συμμετοχή στα πλέι οφ για πρώτη φορά στην ιστορία της και τελικά τερμάτισε στην τιμητική πέμπτη θέση. Οι διοικούντες του Αστέρα κατάλαβαν με σκληρό τρόπο το λάθος που έκαναν στην περίπτωση του Γιάνκοβιτς και η απόφαση που ελήφθη ήταν η άμεση επιστροφή του παίχτη. Άλλωστε αποτελούσε και έναν απο τους όρους που έθεσε ο νέος προπονητής που εκείνο το καλοκαίρι διέβη τον Ρουβίκωνα απο την ασπρόμαυρη μεριά του Βελιγραδίου στην ερυθρόλευκη. Ο Ντούσκο Βουγιόσεβιτς μίλησε προσωπικά με τον Μπόμπαν και αυτός παρότι είχε στα χέρια του προσφορές απο ομάδες της Ιταλίας, θα αφήσει το συναίσθημα να τον παρασύρει και θα επιστρέψει στην μεγάλη του αγάπη. Αφού λάβει τις απαραίτητες διαβεβαιώσεις θα ξεκινήσει προετοιμασία με την ομάδα μέχρι να την διακόψει ξανά εξαιτίας της αφερεγγυότητας της διοίκησης. Τελικά μετά απο πέντε συνεχόμενες ήττες στις πρώτες πέντε αγωνιστικές ο Γιάνκοβιτς θα πατήσει ξανά παρκέ και με την παρουσία του η εικόνα της ομάδας αλλάζει άρδην. Σε τέτοιο σημείο που ο Μπόμπαν θα αναδειχθεί ΜVP της κανονικής περιόδου και ο Αστέρας θα παίξει στους τελικούς χάνοντας ακόμα έναν τίτλο απο την Παρτιζάν του Ομπράντοβιτς.

Ο κύκλος του Μπόμπαν στην Γιουγκοσλαβία έμελε να κλείσει όπως άρχισε. Ντεμπούτο εναντίον των Παρτιζάνων και φινάλε με αντίπαλο την ίδια ομάδα. Έχουμε φτάσει στο 1992, ο Γιάνκοβιτς είναι πια 29 χρονών και καλείται να πάρει αποφάσεις για την συνέχεια της καριέρας του. Μέσα σε όλα θα λάβει και την πρόσκληση απο τον Ντούσαν Ίβκοβιτς για την προετοιμασία της Σερβίας εν όψει των Ολυμπιακών Αγώνων της Βαρκελώνης. Οι διάδοχοι των "Πλάβι" θα προπονούνται στην Θεσσαλονίκη όταν μαθαίνουν τα δυσάρεστα νέα του αποκλεισμού απο κάθε αθλητική διοργάνωση. Και ενώ ο Μπόμπαν φτιάχνει βαλίτσες για Βελιγράδι, ένα τηλεφώνημα θα τον κάνει να αλλάξει δρομολόγιο, ομάδα και ζωή. Ο Βλάντο Τζούροβιτς του ζητά να γίνει μέλος του Πανιωνίου παρέα με τον Φάνη και τον έτερο ξένο, το κολεγιόπαιδο Πι Τζέι Μπράουν. Οι επιλογές του "Τζουρο" αντιμετωπίζονται με σκεπτικισμό απο τους φιλάθλους και τους δημοσιογράφους. Δύο άγνωστοι στο ευρύ κοινό παίχτες, ένας άπειρος Αμερικανός και ένας Σέρβος με όχι ιδιαίτερα αθλητικά προσόντα. Η καχυποψία ήταν έντονη αλλά αυτός που κρατούσε τα κλειδιά της ομάδας δεν ανησυχούσε.

Ο Τζούροβιτς ήξερε απο πρώτο χέρι ποιος ήταν ο Μπόμπαν και τι μπορούσε να προσφέρει. Και το διαπίστωσαν και όλοι οι αμφισβητίες απο τον πρώτο κιόλας αγώνα του πρωταθλήματος όταν ο "Guza" πέτυχε 30 πόντους και κατέθεσε τα διαπιστευτήρια του. Η χρονιά κύλησε ιδανικά για τους Κυανέρυθρους και φίλαθλοι, συμπαίκτες και αντίπαλοι υποκλίνονταν στο ιδιοφυές παιχνίδι του Σέρβου small forward. Ενδεικτικά θα αναφέρουμε μόνο δύο γεγονότα, αρχικά την δήλωση του παρτενέρ του Πι Τζέι Μπράουν οτι "Όταν ο Γιάνκοβιτς έχει όρεξη, το παιχνίδι δεν λέγεται μπάσκετ αλλά οι εμπνεύσεις του Μπόμπαν" και την αντίδραση του Ντίνο Ράτζα μετά το παιχνίδι του Κυπέλλου Κόρατς μεταξύ της Ρόμα και του Πανιωνίου, όταν ο Κροάτης σούπερ σταρ αγκάλιασε και φίλησε τον παλιό γνωστό Μπόμπαν που με 41 πόντους είχε διαλύσει την άμυνα των Ρωμαίων χαρίζοντας στους Νεοσμυρνιώτες μία μεγάλη νίκη. Η πορεία του Πανιωνίου ήταν πολύ καλή και στην Α1, διεκδικώντας την είσοδο στους τελικούς με αντίπαλο τον Παναθηναϊκό.

Στις 28 Απριλίου 1993 στο κλειστό της Νέας Σμύρνης δεν πέφτει ούτε καρφίτσα. Ο Πανιώνιος έχει ηττηθεί στο προηγούμενο ματς με κάτω τα χέρια και οι παίχτες του είναι αποφασισμένοι να τα δώσουν όλα. Περισσότερο απο όλους ο Μπόμπαν, ένας γεννημένος νικητής που  μπήκε στο γήπεδο αποφασισμένος και παθιασμένος όσο ποτέ άλλοτε. Αυτό το πάθος, το πείσμα και το αίσθημα της αδικίας σφράγισε την μοίρα του εκείνο το καταραμένο βράδυ. Στο 33ο λεπτό, ο Μπόμπαν θα πάρει την μπάλα χαμηλά στην ρακέτα με τον Αλβέρτη στην πλάτη του. Θα γυρίσει, ο παίχτης του Παναθηναϊκού θα βρεθεί στο παρκέ και ο διαιτητής Στέλιος Κουκουλεκίδης θα καταλογίσει το επιθετικό φάουλ στον  Γιάνκοβιτς που σήμαινε και την αποβολή του καθότι ήταν το 5ο. Η αντίδραση του ήταν βγαλμένη απο σκηνικό αρχαίας τραγωδίας. Ολόκληρη η Ελλάδα πάγωσε, βλέποντας τον να χτυπάει με δύναμη το κεφάλι του στην μπασκέτα και αμέσως να καταρρέει αιμόφυρτος. Ο Βαγγέλης Αγγέλου έτρεξε να τον βοηθήσει αλλά ο Μπόμπαν δεν μπορούσε να μετακινηθεί. Ο γιατρός του Πανιωνίου ο Γιώργος Κατσιφαράκης έσπευσε για τις πρώτες βοήθειες και ήταν ο πρώτος άνθρωπος που τον άκουσε με τρόμο να του λέει "Γιατρέ βοήθησε με, δεν νιώθω τα πόδια μου". Ο έμπειρος ορθοπεδικός αντιλήφθηκε αμέσως την σοβαρότητα του τραυματισμού και έδωσε εντολή για άμεση διακομιδή στον εφημερεύοντα Ευαγγελισμό. Η διάγνωση των γιατρών ήταν καταδικαστική. Κάταγμα του 5ου αυχενικού σπονδύλου και παράλυση των άκρων. Έπρεπε να χειρουργηθεί άμεσα αλλά ουδείς εκ των γιατρών αποτόλμησε το εγχείρημα και έτσι χάθηκε πολύτιμος χρόνος. Με ενέργειες του Παύλου Γιαννακόπουλου ήρθε απο την Πάτρα ο νευροχειρουργός Νίκος Παπαδάκης και μαζί με τον ορθοπεδικό Δημήτρη Αντωνίου χειρουργησαν μετά απο δυο ημέρες τον Μπόμπαν.

 Εκατοντάδες φίλαθλοι και απλοί άνθρωποι βρισκόντουσαν για μέρες έξω απο το νοσοκομείο για να πληροφορηθούν τα νέα της υγείας του γιατί μετά το πολύωρο χειρουργείο υπέπεσε σε κώμα και βρέθηκε στο μεταίχμιο μεταξύ ζωής και θανάτου. Όταν τελικά συνήλθε απο το κώμα, μετέβη σε εξειδικευμένα κέντρα του εξωτερικού σε μια προσπάθεια επίπονη και πολυδάπανη. Δυστυχώς το αποτέλεσμα αυτών των ενεργειών δεν ήταν αίσιο. Ο Μπόμπαν καθηλώθηκε στο αναπηρικό καροτσάκι και δεν ξαναπερπάτησε. Αλλά ο μαχητής Γιάνκοβιτς δεν μπορούσε να δεχτεί οτι δεν θα παλέψει όπως έκανε σε όλη του την καριέρα. Συνέχισε να είναι δραστήριος και να κάνει πράγματα στην ζωή του. Έκανε ένα πέρασμα απο την προπονητική, εργάστηκε ως εθελοντής στους Παραολυμπιακούς Αγώνες της Αθήνας, έκανε διάφορες επιχειρηματικές κινήσεις, υπερήφανος και πεισματάρης όπως πάντα. Ταξίδεψε ξανά στο Βελιγράδι, πάτησε ξανά το χώμα του Καλέμεγκνταν έχοντας δίπλα του τον Βλάντο. Μέχρι την 28η Ιουνίου του 2006 προσπαθούσε να ζήσει όπως ήθελε αυτός, χωρίς ποτέ να ζητήσει κάτι. Μέχρι την μέρα που έφυγε ένιωθε μέσα του οτι ήταν αθλητής, παρέμενε ακόμα μπασκετμπολίστας. Γιατί ο Μπόμπαν ακόμα και τώρα σε ένα γήπεδο ουρανό ψάχνει να βρει αντίπαλο αντάξιο του, τόσο ευφυή και παθιασμένο με την νίκη όσο αυτός. Εκεί ψηλά, φοράει ξανά την φανέλα με το 8 και ίσως διδάσκει στους αγγέλους οτι το μπάσκετ είναι ένα άθλημα απλό...