ΣΑΝΤΟΦΣΚΙ ΕΝ (SADOWSKI ED)

Υπήρχε μπάσκετ πριν από το ΝΒΑ? Με σιγουριά ναι. Υπήρχε στην Ελλάδα και υπήρχε και στις ΗΠΑ. Και για έναν παίκτη της προ ΝΒΑ εποχής θα μιλήσουμε σήμερα.

Γεννήθηκε στις 11 Ιουλίου του 1917. Είχε ύψος 1,96 και αγωνιζόταν στην θέση του Center. Φήμες δε λένε ότι ζύγιζε πάνω από 130 κιλά. Κι όμως, τα πρώτα του χρόνια το μπάσκετ δεν είχε σε τίποτα να κάνει με το σημερινό. Στα κολλεγικά του χρόνια αγωνίστηκε με την φανέλα του Seton Hall ( 1936-40) όπου και το οδήγησε στην μοναδική αήττητη σεζόν στην ιστορία του. Πολλά χρόνα αργότερα στο ίδιο κολλέγιο θα αγωνιστεί ο Νίκος Γκάλης. Χωρίς draft και τέτοια, χωρίς καν την πρόδρομη λίγκα του ΝΒΑ το ΒΑΑ, αγωνίστηκε για μία σεζόν στους Detroit Eagles (1940-41) και ακόμη μία διετία στους  Fort Wayne Pistons (1944-46). Εκεί κατέκτησε και το μοναδικό του πρωτάθλημα το 1945 στο NBL. (Στο ενδιάμεσο υπηρετούσε την πατρίδα ελέω 2^ου παγκοσμίου πολέμου).

To 1946 δημιουργείται η λίγκα που αργότερα θα μετατραπεί σε ΝΒΑ, η ΒΑΑ. Στη 1 Νοεμβρίου του 1946, οι Toronto Huskies θα υποδεχθούν τους New York Knickerbrockers στον Καναδά. Αυτό ήταν και το πρώτο παιχνίδι στην ιστορία της λίγκας. Στον πάγκο των Huskies κάθεται ο Ed Sadowski, ο οποίος χωρίς καμία αμφισβήτιση είναι ο πρώτος παίκτης-προπονητής στην ιστορία του ΝΒΑ. Σε εκείνο το παιχνίδι η ομάδα του θα ηττηθεί με 68-66, ο ίδιος όμως θα σημειώσει 18 πόντους και θα είναι ο πρώτος σκόρερ του αγώνα. Τελικά ο διπλος ρόλος δεν θα του πηγαίνει και πολύ αφού δεν θα καταφέρει να συγκρατήσει τα νεύρα του σε ένα παιχνίδι με αποτέλεσμα να τιμωρηθεί από την λίγκα. Τότε είναι που θα απαιτήσει να μεταγραφεί στους Celtics, όμως η ομάδα του δεν θα του κάνει το χατίρι παραχορώντας τον στους Cleveland Rebels (1946-47). Αυτή θα είναι και η πρώτη μεταγραφη στην ιστορία του ΒΒΑ. Ο Ed έγραφε και πάλι ιστορία. Το 1947-48 θα βρεθεί στους Boston Celtics και θα πραγματοποιηθεί επιτέλους η επιθυμίας του. Με τους Κέλτες , και με προπονητή τον κολλεγιακό του  προπονητή τον Honey Russell,θα αναδειχθεί και θα ψηφιστεί στην καλύτερη πεντάδα του πρωταθλήματος. Το 1948 θα μεταγραφεί στους Philadelphia Warriors (1948-49) ενώ θα κλείσει την καριέρα του το 1950 αγωνιζόμενος στους Baltimore Bullets (1949-50).

Δύσκολος χαρακτηρας και εξίσου σκληρός στο παρουσιαστικό, πέρασε από όλες τις ιστορικές ομάδες της εποχής. Όπου και αν έπαιξε άφησε χωρίς αμφιβολία το στίγμα του. Ήταν πάντα μέσα στου πρώτους σκόρερ του πρωταθλήματος (ακόμη και με 9,6 πόντους ήταν 2^ος το 1941) ενώ στους Celtics μέτρησε στα playoff 20 πόντους ανά αγώνα. Αριθμός τρομακτικός για τότε. Το παίχνδι κάθε ομάδα εξελισσόταν πάντα γύρω από αυτόν και την ικανοτητά του να σκοράρει γύρω από το καλάθι πάντα με δεξί hook. Χαριτολογόντας ο τύπος της εποχής έλεγε πως «αν ο Sadowski έπρεπε να φάει μόνο με το αριστερό θα πέθαινε της πείνας.» Τίποτα όμως από όλα αυτά δεν πτοούσε και στην πραγματικότητα δεν χρειαζόταν στον θηριώδη Ed. Αυτό που μετράει και αυτό που εξετάζουμε και σήμερα, είναι ότι με τα χαρακτηριστικά του τα οποία θεωρούμε αστεία σήμερα, άφησε εποχή και έδειξε τον δρόμο. Ο Ed ήταν σίγουρα ένας από τους πιονέρους του αθλήματος.

Πέθανε στις 19 Σεπτεμβρίου του 1990 σε ηλικία 73 ετών.