Ο Αθλητικός Όμιλος Αμπελόκηπων είναι ένας ιστορικός σύλλογος της Αθηνάς ο οποίος ιδρύθηκε το 1929 με πρώτη ονομασία Ήφαιστος Αθηνών. Μετά το πόλεμο μετονομάστηκε σε Αθλητική Ένωση Αμπελοκήπων. Το 1954 έγινε συγχώνευση με την Νίκη Αμπελοκήπων, με αποτέλεσμα την δημιουργία του Αθλητικού Ομίλου Αμπελοκήπων. Το τμήμα καλαθοσφαίρισης υπάρχει από το 1955 και είναι το μοναδικό ενεργό τμήμα πλέον στην ομάδα με το όνομα Αθλητικός Όμιλος Αμπελόκηπων.
Η ομάδα των Αμπελοκήπων γνώρισε μεγάλη επιτυχία τη δεκαετία του 90 όταν ο ανερχόμενος τότε προπονητής Γιώργος Καλαφατάκης συγκρότησε μια ομάδα με νεαρούς παίκτες κυρίως με καταγωγή από την περιοχή των Αμπελοκήπων. Με πρωταγωνιστές τους Τζαννή Σταυρακόπουλο το Γιώργο Φλώρο και τον Παναγιώτη Παναγιωταράκο ανέβασαν την ομάδα από τις τοπικές κατηγορίες της ΕΣΚΑ, σε διάστημα 5 ετών στην ανταγωνιστικότατη Α1 το 1994. Η πορεία αυτή, τους έδωσε την ονομασία το «τρένο των Αμπελοκήπων» και ευμενή σχόλια για το κατόρθωμα τους καθώς ήταν μοναδικό φαινόμενο τότε η άνοδος συνεχόμενων κατηγοριών σε διαδοχικές χρονιές. Την τελευταία δεκαπενταετία κάτι αντίστοιχο έκαναν και οι ομάδες της Κηφησιάς (ΑΕΝΚ) αλλά και του Φάρου Κερατσινίου.
Την σεζόν 1994-95 που ήταν και η πρώτη για τους Αμπελόκηπους στην Α1, η ομάδα ενισχύθηκε με τους Αμερικάνους Λόρενς Φάντεμπεργκ και Ασράφ Αμάγια. Η ομάδα κατατάχθηκε στη 12η θέση αποσπώντας την παραμονή της στην κατηγορία όντας μία ευχάριστη έκπληξη του πρωταθλήματος όχι μόνο γιατί σώθηκε αλλά και για το γρήγορο και ελκυστικό μπάσκετ που έπαιζε. Ο Τζαννής Σταυρακόπουλος ήταν το μεγάλο αστέρι της ομάδας αλλά και ένας από τους πιο δεινούς σκόρερ του πρωταθλήματος (21 πόντους μ.ο) ενώ παίκτες της ομάδας ήταν και οι Παναγιώτης Παναγιωταράκος, ο Γιώργος Φλώρος ο Πέτρος Οικονομάκης, Δημήτρης Πατρίκης, Αντώνης Κυρίτσης, , Παναγιώτης Μαραγκόπουλος, Χέρμαν Μπούχερτ, Θανάσης Ασπρούλιας και βέβαια ο μετέπειτα σούπερ σταρ του ευρωπαϊκού μπάσκετ, Θοδωρής Παπαλουκάς. Είναι χαρακτηριστικό ότι εκείνη την πρώτη χρονιά κανένας παίκτης δεν ηταν μεγαλύτερος των 24 ετών.
Τη σεζόν 1995-1996 δεύτερη χρόνια στην Α1 μεταγράφηκε στον Παναθηναϊκό ο Τζαννής Σταυρακόπουλος, οι Λώρενς Φάντεμπεργκ και Αμάγια αποχώρησαν. Επίσης αποχώρησε και ο προπονητής της ομάδας ο Γιώργος Καλαφατάκης. Σαν ξένοι ήρθαν οι Τομκινς και Ουίλιαμς ενώ στο τιμόνι της ομάδας βρέθηκε ο Ν. Αποστολίδης. Το τέλος της σεζόν βρήκε τους Αμπελόκηπους στην ζώνη του υποβιβασμόυ και το παραμύθι της περιπλάνησης στην μεγάλη κατηγορία, με το κατάμεστο κλειστό του Μετς τελείωσε εκεί.
Η ομάδα την επόμενη χρόνια 1996-1997 στην Α2, (μεταγράφηκε και ο Γιώργος Φλώρος) βρέθηκε πολύ κοντά στην άνοδό της στην Α1. Δεν το κατάφερε, καθώς τα τελευταία 6 παιχνίδια και ενώ η ομάδα ήταν στις πρώτες θέσεις, συνεχόμενες ήττες δεν της το επέτρεψαν. Την επόμενη χρόνια 1997-1998 δεύτερη συνεχόμενη φορά στην Α2 η ομάδα δεν κατάφερε να κρατηθεί στην κατηγορία και άρχισε μια πτώση, μέχρι την Γ ΕΣΚΑ. Το «τρένο των Αμπελοκήπων» όσο γρήγορα ανέβηκε τις κατηγορίες, τόσο γρήγορα τις κατέβηκε.