ΟΙ ΞΕΝΟΙ ΠΡΙΝ ΤΟ '88

Οι ξένοι πριν το 88

Οι ξένοι εισάγονται επίσημα στο ελληνικό πρωτάθλημα τη “μαγική” σεζόν του 1988-89. Αυτό δίνει την ευκαιρία στο ελληνικό κοινό να παρατηρήσει από κοντά αστέρια κατευθείαν από τον μαγικό κόσμο του ΝΒΑ, αλλά και γενικότερα σημαντικούς παίκτες οι οποίοι με τον έναν ή με τον άλλον τρόπο αφήσαν ιστορία. Ήταν αυτοί οι ξένοι παίκτες όμως οι πρώτοι που πάτησαν ποτέ σε ελληνικά γήπεδα? Σίγουρα όχι...Πάμε να δούμε μερικούς από αυτούς που έγραφαν ιστορία πριν το 1988...

Όλη η ιστορία των ξένων παικτών – και δη Αμερικνών στην Ελλάδα ξεκινάει στην Καισαριανή το μακρινό 1936 όταν και η Νήαρ Ηστ με την χρησιμοποίηση του Αμερικανού Γουέρλντ, γίνεται η ομάδα με τον πρώτο Αμερικανό στην ιστορία των ελληνικών πρωταθλημάτων. Είναι βέβαια γνωστό ότι ελληνικές ομάδες έπαιρναν παίκτες για να τις ενισχύσουν μόνο στους Ευρωπαικούς τους αγώνες. Ωστόσο εξαίρεση σε αυτόν τον κανόνα αποτελεί η αρμάδα του “Πατριάρχη” του ελληνικού μπάσκετ, Φαίδωνα Ματθαίου, η οποία την σεζόν 1966-67 θα ανεβεί στην πρώτη κατηγορία με ρεκόρ 25-1. Ηγέτης εκείνης της ομάδας είναι ο Αμερικανός στρατιώτης Σπίρμον ενώ άξιος υποστηρικτής του σε αυτήν την πορεία είναι ο συνάδελφός του Στηβ Πλευρόπουλος. Οπότε οι δύο παραπάνω είναι οι δύο επόμενοι ξένοι που συμμετέχουν στο ελληνικό πρωτάθλημα, όχι όμως στη πρώτη κατηγορία, εκμεταλλευόμενοι το νομικό κενό που υπήρχε για τα χαμηλότερα πρωταθλήματα. Πραγματικά δεν θα θέλαμε να είμαστε κοντά στις διαφωνίες πάνω στην κίνηση αυτή.

Η δεκαετία του 70 είναι μια περίοδος που η λύση έρχεται και πάλι απ έξω αλλά αποκτά ελληνικό περιτύλιγμα. Πολλοί Ελληνοαμερικάνοι παίκτες κάνουν την εμφάνισή τους αρχικά στον Ολυμπιακό ( Γιατζόγλου, Καστρινάκη και Διάκουλα, Πολ Μελίνι) αλλά και σε άλλες ομάδες λίγο αργότερα (Ο Ντέιβιντ Νέλσονος Στεργάκος στον Παναθηναικό και ο Κυριάκος- Κερτ Ραμπ-ίδ-ις στην ΑΕΚ είναι οι κορυφαίοι εξ αυτών). Ωστόσο για τα ευρωπαικά παιχνίδια αρχίζουν να κάνουν την εμφάνισή τους οι παίκτες των 5 παιχνιδιών. Ονόματα τέτοιων παικτών είναι οι Γκρινγουντ Κρεγκ (1969-70 ΠΑΟ) που ήταν και ο πρώτος Αμερικάνος που χρησιμοποίησε ελληνική ομάδα σε ευρωπαικές διοργανώσεις, Κέρκλαντ Ουίλι (1971-72 ΠΑΟ), Τζόουνς (1973-74 ΟΣΦΠ), Γιέλβερτον (1973-74) ,Κόνορς (1976-66 ΟΣΦΠ), Μπράουν (1977-78 ΟΣΦΠ), Τζέρι Τζένκινς ( 1978-79 ΟΣΦΠ και μετέπειτα στον Παναθηναικό) αλλά και μερικοί ακόμη την δεκαετία του 80 όπως οι πολύ γνωστοί Γκρεγκ Γουίλτζερ και Σλόμποταν Σούμποτιτς στον Άρη (1987-88), αλλά και οι Γούλποκ Τομ ή Κιθ (1980-82, ΠΑΟ και μετέπειτα ΟΣΦΠ). Στην ΑΕΚ ο πρώτος της ξένος είναι ο Γκάρυ ή Γκέρυ Τζόουνς Ένας παίκτης που ενίσχυσε την ΑΕΚ στο Κόρατς την σεζόν 1977-78 ενώ ο ΠΑΟΚ ξεκινάει να μετράει ξένους με τον μεγάλο σκόρερ Μπίλι Βάρνερ αλλά και τον λευκό ψηλό Νικ Μόμα. Από αυτούς εκ των πραγμάτων θα επιλέξουμε μόνο μερικούς για να δούμε πιο αναλυτικά, αρχικά γιατί δεν είναι λίγοι και έπειτα γιατί από εκείνες τις εποχές τα ντοκουμένα είναι λιγοστά.

• Γκρινγουντ Κρεγκ: Τον Αύγουστο του 1969 μια ομάδα από τις ΗΠΑ κάνει περιόδια σε Ευρώπη και Άσια κάνοντας φιλικά με διάφορες ομάδες. Την Παρασκευή 22 Αυγούστου η ομάδα TWA θα βρεθεί στο κλειστό γήπεδο του Σπόρτινγκ για να δώσει φιλικό με το αντιπροσωπευτικό μας συγκρότημα. Το παιχνίδι θα κερδίσει η εθνική μας με 90-84 ωστόσο τις εντυπώσεις έχει ήδη κερδίσει ο νεαρός πρώην σέντερ των Μπάκνελ Μπίσον ο οποίος και είχε βγει πρώτος ριμπάουντέρ τους. Το όνομα αυτόυ Γκρίνγουντ Κρεγκ. Ακολουθεί φιλικό με την ομάδα του Παναθηναικόυ, μετά από το οποίο η συμφωνία κλείνει. Ο σέντερ ύψους 1.98!!! θα πατήσει ξανά το πόδι του στην Ελλάδα στις 18 Νοεμβρίου του 1969. Στόχος? Τα παιχνίδια με τον Ερυθρό Αστέρα. Ο Γκρινγουντ θα παίξει και στα δύο τα οποία και θα οδηγήσουν σε αποκλεισμό εν τέλει απο το πρωταθλητριών, αφού η νίκη στο δεύτερο παιχνίδι δεν θα είναι αρκετή για να καλύψει την διαφορά του Βελιγραδίου. Την επομένη του επαναληπτικού στην Αθήνα ο Γκρινγουντ θα τελειώσει την καριέρα του στην Ελλάδα έχοντας παίξει 2 παιχνίδια και έχοντας σημειώσει 24 πόντους (8 και 16 στα δύο παιχνίδια αντίστοιχα). Αυτό ωστόσο το πέρασμα είναι αρκετό για να τον κάνει τον πρώτο Αμερικανό που χρησιμοποιήθηκε ποτέ από ελληνική ομάδα σε Ευρωπαική διοργάνωση. Στην υπόλοιπη καριέρα του δεν αγωνίστηκε ποτέ ως επαγγελματίας καλαθοσφαιριστής.

• Τσάρλι Γίελβέρτον: Ο Τσάρλι Γίελβερτον αποτελεί μια τελείως διαφορετική περίπτση από αυτήν του Γκρινγουντ. Υπήρξε κολεγιακός αστέρας με τους Φόρνταν Ραμς και επιλέχθηκε το 1971 στο νούμερο 25 του draft. Πραγματοποίησε μια πολύ καλή rookie σεζόν με 8 πόντους μ.ο. Στην ηλικία των 24 φαινόταν ότι ο κόσμος του ΝΒΑ του ανήκει. Η μοίρα όμως τα είχε διαφορετικά σχεδιασμένα για αυτόν. Το Σεπτέμβριο του 1972 αρνείται να σηκωθεί στον Αμερικάνικο εθνικό ύμνο ως ένδειξη διαμαρτυρίας στη μη απόσυρση των Αμερικανικών στρατευμάτων από το Βιετνάμ. Κάτι που ο πρόεδρος Νίξον το είχε υποσχεθεί. Αιτία ίσως να ήταν και η αντιμετώπιση απέναντι στον συμαπίκτη του ΜακΚάρτερ την οποία ο Γίελρβερτον θεώρησε ρατσιστική λόγω του χρώματός του. Για τα παραπάνω αποβάλλεται απο την Αμερικάνική λίγκα και ο δρόμος του τον οδηγεί στην Ελλάδα. Έμεινε μία σεζόν στον Ολυμπιακό, από αυτές τις κουτσουρεμένες και έπειτα από αυτό μετακόμισε στην Ιταλική Βαρέζε (μετά από μια παύση στην οποία έγινε οδηγός ταξί) με την οποία έγραψε ιστορία αφού κατέκτησε το πρωταθλητριών το 1975 αλλά και άλλους τίτλους. Σήμερα ο Τσάρλι ζει στην Ιταλία, προτάθηκε για την λίστα με τους 50 σημαντικότερους σε συνεισφορά παίκτες στην Ευρωλίγκα, ενώ υπήρξε μέντορας του Κόμπι Μπράιαντ όσο αυτός ήταν στην Ιταλία.

• Μπίλι Βάρνερ: Ήρθε στον ΠΑΟΚ την σεζόν 1984-85 και ήταν ο πρώτος ξένος που αποκτήθηκε ποτέ από τον ΠΑΟΚ. Μαζί του την σεζόν  εκείνη θα αγωνιστεί και ο λευκός σέντερ Νικ Μόμα. Ο Βάρνερ ήταν ένα 3αρι ύψους 2.01, κάτι σπάνιο για το ελληνικό μπάσκετ της εποχής και για όσο έμεινε στον ΠΑΟΚ έκανε πραγματικά όργια. Συνεργάστικε την πρώτη του σεζόν με τον Γιόζεπ Τζέρτζια ενώ την δεύτερή του σεζόν ως προπονητή έχει τον Θεόδωρο Ροδόπουλο. Επίσης συμπαίκτης του την δεύτερη χρονιά του στον ΠΑΟΚ θα είναι ο λευκός σέντερ Μπίλι Σίμσον. Στα δύο χρόνια που έμεινε στην Ελλάδα, εγωνίστηκε σε 11 παιχνίδια πετυχαίνωντας συνολικά 293 πόντους, με μέσο όρο δηλαδή πάνω από 26 πόντους. Μετά τον ΠΑΟΚ η καριέρα του συνεχίστηκε στην Ευρώπη μέχρι και το 2001 (οότε και ήταν 43 ετών).

• Γκρεγκ Γουίλζερ: Ο μόνος λόγος που ο συμπαθής Καναδός ψηλός κερδίζει την θέση του σε αυτήν την λίστα είναι ότι αποτέλεσε την πρώτη επιλογή ξένου στην χρυσή εποχή του Άρη. Χωρίς να είναι ποτέ ένας σούπερ παίκτης συνέδεσε το όνομά του με σπουδαίες στιγμές της ομάδας όπως κατακτήσεις double αλλά και οι δύο συμμετοχές στα Final Four Πρωταθλητριών της Γάνδης και του Μονάχου(πριν έρθει στον Άρη, το 1986 κατέκτησε το Κυπελλούχων με την Μπαρτσελόνα). Ιστορική μπορεί να χαρακτηριστεί η δικαστική απόφαση που τον δικαίωσε για χρωστούμενα από την ομάδα του Άρη 23 χρόνια μετά, δηλαδή το 2012.

• Ντέιβιντ Ινγκραμ: Ότι και να πούμε για το αντίπαλο δέος του Νίκου Γκάλη είναι λίγο. Σκόρερ ολκής που αποκτήθηκε το 1987 από τον Ηρακλή μόνο για το κύπελλο Κόρατς, ενώ την επόμενη χρονιά δηλώθηκε στο ελληνικό πρωτάθλημα και έμεινε στην ομάδα του Ηρακλή μέχρι το 1992. Όλα τα χρόνια τα οποία αγωνίστηκε στο πρωτάθλημα είχε μέσο όρο πόντων πάνω απο 30. Χρειάζεται να πούμε κάτι άλλο?

Η λίστα είπαμε είναι μεγάλη. Πολύ γρήγορη ειδική αναφορά στους Τζέρι Τζένκινς αλλά και Γούλποκ Τομ οι οποίοι είναι οι πρώτοι ξένοι που αγωνίστηκαν σε Παναθηναικό και Ολυμπιακό. Ο πρώτος “Έλληνας” που κατέκτησε πρωτάθλημα ΝΒΑ, Κερτ Ράμπις, θα αναλυθεί μαζί με τους υπολοίπους Ελληνοαμερικανούς.

( Στις φωτογραφίες είναι κατά σειρά οι Γκρινγουντ Κρεγκ στην ομαδική πρώτος από αριστερά, Τσάρλι Γίελβέρτον,Μπίλι Βάρνερ στην ομαδική του ΠΑΟΚ το 1984,Γκρεγκ Γουίλτζερ,Ντειβ Ινγκραμ και ο Τζέρι Τζένκινς)

http://redarchivesblog.blogspot.bg/2012/03/blog-post.html http://redarchivesblog.blogspot.bg/2012/03/blog-post.html https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%93%CE%BA%CF%81%CE%B5%CE%B3%CE%BA_%CE%9... https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9A%CF%81%CE%B5%CE%B3%CE%BA_%CE%93%CE%B... https://doubleteam.wordpress.com/panathinaikos-a-z/ http://www.paokbc.gr/history http://3-ponto.blogspot.bg/2010/11/retro-legends-david-ancrum.html

http://paok-basketballretro.blogspot.bg/2013/03/blog-post_22.html