ΜΠΑΣΚΕΤ, ΤΡΑΥΜΑΤΙΣΜΟΙ ΚΑΙ ΔΙΑΔΕΔΟΜΕΝΟΙ ΜΥΘΟΙ

Όλο και περισσότερο γίνεται σαφές πως αυτό που κάνει πραγματικά την διαφορά σε έναν αθλητή (αλλά και όχι μόνο) είναι η σωστή εκπαίδευσή του. Κατανοούμε όλο και περισσότερο τις δυνατότητες του σώματός μας να εξελίσσεται και να προσαρμόζεται και μέσα από αυτό δημουργούμε τις συνθήκες για να βελτιωθούμε σε κάθε έκφανση της ζωής. Το μπάσκετ δεν αποτελεί εξαίρεση.

Ωστόσο έχω παρατηρήσει, ως φυσικοθεραπευτής ασχολούμενος με επαγγελματίες αθλητές του υψηλότερου επιπέδου, πως ακόμη και σε αυτό το επίπεδο η σωστή ενημέρωση των αθλητών πάσχει. Ξεκίνησα να γράφω σε αυτήν την σελίδα, προσπαθώντας να προσφέρω στο άθλημα που τόσα μου έχει δώσει ως απλός «εραστής» του. Νιώθω πως ίσως ήρθε η ώρα να προσπαθήσω να προσφέρω λίγο και ως «ειδικός» σε θέματα που έχουν να κάνουν με το μπάσκετ και κυρίως με την προπόνηση, την αποθεραπεία και κυρίως τους τραυματισμούς. Και έτσι σήμερα, μετά το κείμενό μου για το πως μπορείτε να προετοιμαστείτε για το άνοιγμα της σεζόν (ομάδες και παίκτες) θα ασχοληθώ με μερικούς κοινούς «μύθους» γύρω από τους αθλητικούς τραυματισμους. Πάμε λοιπόν:

(Η λέξη μύθος αναφέρεται στο γεγονός ότι κάποια πράγματα πολύ διαδεδομένα στην κοινή πρακτική φαίνονται να μην ισχύουν εάν εξεταστούν κάτω απο το πρίσμα της στατιστικής τους αποτελεσματικότητας).

Μυθος 1: «Οι διατάσεις βοηθάνε στην πρόληψη των τραυματισμών στο μπάσκετ»

Αγαπημένο θέμα. Η απάντηση είναι ένα ξεκάθαρο όχι, εάν η διατύπωση είναι τόσο ευθεία. Αντίθετα οι παθητικές διατάσεις πριν από την προπόνηση έχουν φανεί να έχουν αρνητικό αποτέλεσμα τόσο στην απόδοση, όσο και στην πιθανότητα τραυματισμού και υπάρχει επιστημονική εξήγηση για αυτό. Οι διατάσεις είναι θεωρητικά ένα μέσο να αυξήσουμε το εύρος κίνησης. Εφόσον το εύρος κίνησης είναι επαρκές για να κινούμαστε όπως χρειάζεται για το άθλημά μας, τότε δεν έχουν τίποτε να μας προσφέρουν. Εάν από την άλλη το εύρος κίνησής μας είναι πολύ μεγάλο, αυτό κάνει μία εκρηκτική σύσπαση (και το μπάσκετ είναι γεμάτο από αυτές) πιο αργή (μειωμένη απόδοση) ενώ μας οδηγεί σε εύρος κίνησης στο οποίο δεν είμαστε αρκετά δυνατοί για να το κρατήσουμε. Επίσης δεν έχουν φανεί να είναι αποτελεσματικές για το «πιάσιμο» μετά την προπόνηση, ενώ η παθητική διάταση από μόνη της δεν είναι καν το πιο αποτελεσματικό μέσο για να αυξήσουμε το εύρος κίνησης!!! Θα μου πείτε με το δίκιο σας, «κάτσε μεγάλε, δηλαδή να μην κάνουμε διατάσεις?» Και θα σας απαντήσω, κατ εμέ, να μην κάνετε διατάσεις πριν ή στην διάρκεια της προπόνησης. Μετά έάν νιώθετε ότι σας βοηθάει μπορείτε να κάνετε. Για ένα καλύτερο ζέσταμα μπορείτε να κάνετε κάποιες δυναμικές κινήσεις σε αυξημένο εύρος κίνησης (αυτό που λένε πλέον δυναμικές διατάσεις) ή να ασχοληθείτε με αυτό που λένε στα Αγγλικά foam rolling (αυτά τα ρολά που έχουν για μασάζ πριν από την προπόνηση) αλλά και αυτό όχι παραπάνω από 3-4 λεπτά για όλο το σώμα.  

Μύθος 2: « Ο πάγος βοηθάει στους τραυματισμούς και πρέπει να τον εφαρμόζω αμέσως μόλις χτυπήσω»

Εδώ μπορεί να ξεφύγω λίγο καθώς είμαι από τους haters του πάγου, και μπράβο μου. Είναι αλήθεια πως ότι χρησιμοποιούμε θα πρέπει να ξέρουμε γιατί το κάνουμε και ο πάγος έχει πολύ συγκεκριμένες επιδράσεις στο σώμα μας. Πρώτη και βασική επίδραση είναι ο περιορισμός της φλεγμονής. Η φλεγμονή είναι η αντίδραση του σώματός μας σε έναν τραυματισμό. Και η φλεγμονή είναι κακή σωστά? Λαθος. Η φλεγμονή είναι η προσπάθεια του σώματός να διορθώσει τον τραυματισμό. Πως το κάνει αυτό? Στέλνοντας παραπάνω αίμα στην περιοχή (πρήξιμο) μαζί όμως με κάποιους παράγοντες διόρθωσης. Όταν βάζουμε πάγο αυτή η διαδικασία περιορίζεται, άρα περιορίζεται και η διαδικασία επούλωσης του τραύματος. Και αυτό είναι επιζήμιο ειδικά τις πρώτες ώρες μετά από έναν τραυματισμό όπου το σώμα έχει το παράθυρο της μέγιστης επιδιορθωτικής του δράσης. «Κάτσε ρε μεγάλε θα μου πείτε, εγώ τότε μετά τον πάγο γιατί νιώθω καλύτερα». Πολύ ωραία άποψη θα σας πω. Και γω μετά τις μπύρες νιώθω καλύτερα αλλά την επόμενη μέρα έχω πονοκέφαλο. Ο πάγος, ως κύρια επίδραση, επιδράει στους νευρώνες που αντιλαμβάνονται τον πόνο και κατά κάποιο τρόπο τους μπλοκάρει. Άρα ο πάγος είναι πάνω από όλα ένα τοπικό παυσίπονο. Όμως αυτό το παυσίπονο όπως είπαμε έρχεται με κόστος στον χρόνο αποθεραπείας. Θέλετε να το πάω ακόμη πιο μακριά? Ο πάγος περιορίζει την φλεγμονή. Η φλεγμονή είναι ο τρόπος μέσα από τον οποίο χτίζουμε μυική μάζα. Ο πάγος μετά την προπόνηση δύναμης, ΑΠΟΔΕΔΕΙΓΜΈΝΑ, περιορίζει την αύξηση της μυικής μάζας ΕΩΣ ΚΑΙ 3 ΦΟΡΕΣ. Θέλεις λοιπόν μετά από αυτά να βάλεις πάγο? Δικαίωμά σου είναι. Ωστόσο αντί να κάθεσαι μισή ώρα με τον πάγο στα γόνατα τι θα έλεγες να πας για κανένα καφέ καλύτερα?

(Για να μην λέμε μόνο τα αρνητικά, ο περιορισμός της φλεγμονής είναι χρήσιμος όταν ας πούμε έχουμε πολλούς αγώνες σε μικρό χρονικό διάστημα, οπότε θέλουμε να σταματήσουμε την φλεγμονή για να μπορούμε να παίξουμε την επόμενη μέρα, όμως αυτό θα είναι σε βάρος ίσως της δύναμης και της μυοσκελετικής υγείας μαρκοχρόνια)

Μύθος 3 « Οι τραυματισμοί θέλουν ξεκούραση»

Ναι!!! Κάποιοι τραυματισμοί θέλουν ξεκούραση. Αν σπάσεις ένα κόκκαλο, πρέπει να του αφήσεις χρόνο να ξαναφτιάξει το οστό. Όμως αυτός είναι μόνο ένας ιστός στο σώμα μας. Υπάρχουν τόσοι άλλοι ιστοί σχετιζόμενοι με τον αθλητισμό οι οποίοι δεν θέλουν ξεκούραση. Ή μάλλον δεν θέλουν μόνο ξεκούραση. Η «γρήγορη» κινητοποίηση σε μυικούς τραυματισμούς είχε ως αποτέλεσμα την επιστροφή στις αθλητικές δραστηριότητες στον μισό χρόνο και με λιγότερες υποτροπές σε σχέση με την «καθυστερημένη». Οι τένοντες χρειάζονται το καθημερινό τους στρεσάρισμα για να πονάνε λιγότερο και εν τέλει έχουν την καλύτερη πορεία με την ενδυνάμωση. Ένας συνδεσιμός τραυματισμός (όπως ας πούμε ένα διάστρεμα στον αστράγαλο) θέλει χρόνο για να «δέσει», ωστόσο η ενδυνάμωση και η κινητοποίησή του θα τον κάνει πιο «δυνατο» για την επιστροφή στις αθλητικές δραστηριότητες. Οι τραυματισμοί λοιπόν, ως επί το πλείστον, δεν θέλουν ξεκούραση, αλλά σωστή επιβάρυνση, ώστε να προετοιμαστούν για την ομαλή επανένταξη στο μπάσκετ. Εάν αφήσουμε ένα τραυματισμό στην τύχη του και απλά τον ξεκουράσουμε, το πιο πιθανό είναι πως γυρνώντας στον μπάσκετ θα ξανατραυματιστούμε. Και αυτό όσο η ηλικίαα μεγαλώνει γίνεται ακόμη πιο συχνό. Στην τελική, εμείς οι φυσικοθεραπευτές, ζητιάνοι θα γίνουμε?

Αυτά είναι κατ εμέ τρία πολύ διαδεμένα «λάθη» στην αντίληψη των ασκουμένων σε σχέση με τους τραυματισμούς. Θέλετε να τα ακούσε, θέλετε όχι, δικαίωμά σας είναι. Εγώ σαν «ειδικός» απλά καταθέτω την γνωση μου και την εμπειρία μου. Έτσι κι αλλιώς δεν έχουμε τίποτα να χωρίσουμε. Όλοι το μπασκετάκι αγαπάμε. Και το αγαπάμε ακόμη περισσότερο χωρις τραυματισμούς ;)