Η ΑΝΑΤΡΟΠΗ ΤΟΥ ΑΙΩΝΑ

Πόσες φορές δεν έχουμε ακούσει σε μία τηλεοπτική μετάδοση ενός αγώνα μπάσκετ ακόμα και αν η μία ομάδα έχει ένα σαφές προβάδισμα και ο χρόνος στο ρολόι τρέχει προς τη λήξη, πόσες φορές λοιπόν ο εκφωνητής δεν έχει πει πως τίποτα δεν έχει τελειώσει γιατί θυμόμαστε τον ημιτελικό στο Μουντομπάσκετ του 1986;

"Η ανατροπή του αιώνα" όπως αποκαλείται αυτός ο περίφημος αγώνας απο εκείνο το βράδυ της 17ης Ιουλίου 1986 στη Μαδρίτη, είναι ένα απο τα τρανά παραδείγματα πως όλα μπορούν να συμβούν στο μπάσκετ ακόμα και με διαφορετικούς κανονισμούς απο τους σημερινούς όπως τα 30" επίθεσης (κάτι που σημαίνει λιγότερες κατοχές) και την επιλογή μετά απο φάουλ η μπάλα να παιχτεί απέξω ή να εκτελεστούν 1+1 βολές.

Κανείς απο τους δέκα παίκτες που μπήκαν στο παρκέ δεν μπορούσε να φανταστεί πως θα αγωνιζόταν ίσως στο πιο δραματικό παιχνίδι της καριέρας του και μιλάμε για αθλητές με ονόματα όπως των Πέτροβιτς και του Νταλιπάγκιτς για τη Γιουγκοσλαβία του Τσόσιτς και του Σαμπόνις, του Βάλτερς και του Κουρτινάϊτις για την Σοβιετική Ένωση του Βλαντιμίρ Ομπούκοφ. Οι μεν Σοβιετικοί είχαν φτάσει αήττητοι ως τα ημιτελικά χωρίς ιδιαίτερη δυσκολία ενώ οι Γιουγκοσλάβοι είχαν ζοριστεί περισσότερο και η ήττα απο τις ΗΠΑ τους έστειλε στα νύχια της "Αρκούδας". Οι πρωταθλητές Ευρώπης και Κόσμου ήταν το φαβορί της διοργάνωσης και ήθελαν μια εμφατική νίκη εναντίον των Πλάβι που θα ξέφευγε απο τα στενά αθλητικά πλαίσια και θα αποδείκνυε την επικράτηση του ενός πόλου έναντι του άλλου.

Σε αντίθεση όμως με τις προβλέψεις ο αγώνας ήταν πολύ ισορροπημένος στο πρώτο μέρος με μικρή διαφορά υπέρ των Γιουγκοσλάβων. Ένα κλειστό παιχνίδι που σιγά αλλά σταθερά οι Πλάβι έχτισαν ένα μικρό προβάδισμα προς απογοήτευση της ισπανικής εξέδρας που εξαρχής είχε θέσει εαυτόν υπέρ των Σοβιετικών με τα πυρά τους να τα συγκεντρώνουν ο Ντράζεν με τον Αλεξάντερ υπο τη σκιά του σκανδάλου του βιασμού μίας καμαριέρας και όταν ο Ζόραν Τσούτουρα διαμόρφωσε με σουτ το 85-76 με 58 δευτερόλεπτα να απομένουν στο χρονόμετρο, αρκετοί άρχισαν να πηγαίνουν προς την έξοδο του γηπέδου.

Η λογική έλεγε πως το παιχνίδι δεν γυρίζει και αυτή ήταν και η άποψη του αειμνήστου Φίλιππα Συρίγου που απο το μικρόφωνο της ΕΡΤ απεφάνθη πως η Γιουγκοσλαβία "δεν χάνει πια αυτό το ματς με τίποτα και είναι ήδη στον τελικό". Η πεποίθηση του κράτησε μόλις δεκαέξι δευτερόλεπτα, οσο χρειάστηκε ο Σαμπόνις να πετύχει με τη βοήθεια του ταμπλό το πρώτο τρίποντο και ο Ράντοβιτς να χάσει τη μπάλα απο την πίεση του Χομίτσιους και του Τιχονένκο για να ευστοχήσει ο τελευταίος ξανά σε σουτ τριών πόντων για το 85-82. Στα 27" ο Χομίτσιους έκανε το πέμπτο φάουλ του πάνω στον Άτσα Πέτροβιτς, ο Σοκ μπήκε στη θέση του συμπαίκτη του και ήταν αυτός που μάρκαρε αντικανονικά τον Τσούτουρα στα 16". Ο Αργεντινός διαιτητής Μορίγιο έδειξε στη γραμματεία τη 1+1 αλλά οι Γιουγκοσλάβοι προτίμησαν να επαναφέρουν απο την πλάγια γραμμή και να μη ρισκάρουν στη ρουλέτα των βολών.

Οι Σοβιετικοί πίεσαν με τρομερή αποτελεσματικότητα τους περιφερειακούς των Γιουγκοσλάβων και έτσι η μπάλα βρέθηκε στα χέρια του 18χρονου Βλάντε Ντίβατς. Ο Τιιτ Σοκ προσπάθησε να κλέψει, ο Βλάντε ντρίπλαρε για να ξεφύγει και έπιασε τη μπάλα με σκοπό να την πασάρει σε ελεύθερο συμπαίκτη του. Όμως η απειρία του και η έλλειψη καθαρού μυαλού τον οδήγησαν στο μοιραίο λάθος να ξαναντριμπλαρει και να υποπέσει στην παράβαση της "διπλής ντρίμπλας". Οι Σοβιετικοί τα έπαιξαν ολα για ολα και στα 7 δευτερόλεπτα ο Βάλτερς πήρε το σκριν απο τον Άρβιντας και με ένα ακόμα σουτ πίσω απο τα 6.25, έγινε ο άνθρωπος της τελευταίας στιγμής.

Την ώρα που ο Λετονός γκαρντ και οι συμπαίκτες του πανηγύριζαν, οι Γιουγκοσλάβοι δεν μπορούσαν να πιστέψουν πως έχασαν τη νίκη μέσα απο τα χέρια τους και ο Ντίβατς που ήταν το τραγικό πρόσωπο της ιστορίας, πήγαινε προς τον πάγκο υποβασταζόμενος απο τον Φράνιο Αράποβιτς. Η παράταση ήταν γεγονός και με την ψυχολογία στα ύψη οι μπασκετμπολίστες της ΕΣΣΔ στα εναπομείναντα πέντε λεπτά ολοκλήρωσαν την ανατροπή έστω και αν πέτυχαν μόλις 6 πόντους που στάθηκαν υπεραρκετοί έναντι των 5 που σκόραραν οι αντίπαλοι τους για το τελικό 91-90.

Οι παίχτες του Ομπούκοφ αντιμετωπίστηκαν ως ήρωες απο τον ισπανικό τύπο ενώ στο αντίπαλο στρατόπεδο ο εκνευρισμός δεν κρυβόταν και εκφράστηκε μέσω του Ντράζεν και της δήλωσης του πως " Δεν μισώ τους Σοβιετικούς αλλά το σύστημα τους". Και ο Βλάντε; Πως αντιμετωπίστηκε απο τον προπονητή του; Με χλευασμό και επίρριψη των ευθυνών της ήττας; Όσοι πίστεψαν κάτι τέτοιο μάλλον δεν ήξεραν τον τρόπο λειτουργίας του γιουγκοσλαβικού μοντέλου. Γαλουχημένος με τις αξίες και το πνεύμα των Πλάβι και ορμώμενος απο τη δική του προσωπική εμπειρία, ο Κρέζιμιρ Τσόσιτς έκανε πράξη την ρήση του Άτσα Νίκολιτς πως " ο νεαρός παίκτης πρέπει να βρίσκεται στο παρκέ στο τέλος ενός κλειστού αγώνα και οχι όταν προηγείσαι με 20 πόντους, ακόμα και αν κάνει λάθος".

Δύο βράδια μετά στο ματς για το χάλκινο μετάλλιο με τη Βραζιλία του Οσκάρ, ο Βλάντε Ντίβατς ξεκινούσε στη βασική πεντάδα των Γιουγκοσλάβων...