ΤΖΙΜ ΜΑΚΓΡΕΓΚΟΡ: Ο ΠΡΩΤΟΣ ΑΤΖΕΝΤΗΣ ΑΜΕΡΙΚΑΝΩΝ

Γεννήθηκε στις 30 Δεκεμβρίου του 1921. Πολωνικής καταγωγής, πολυαθλητής με ιδιαίτερα καλές επιδόσεις σε κολύμβηση και τρέξιμο μεγάλων αποστάσεων. Το μπάσκετ, δεν ήταν ποτέ το βασικό του άθλημα. Στον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο βρέθηκε να υπηρετεί ως καταδρομέας ενώ μετά την λήξη του ασχολήθηκε με την προπονητική. Υπήρξε σε κολλέγια από το 1946 έως το 1953 ( Benson, USC, Whiteworth) οπότε και αποφασίζει ότι είναι καιρός να γυρίσει τον κόσμο. Και ο γυρολογος είναι μάλλον ένας χαρακτηρισμός που τον αδικεί. Μέσα σε μία δεκαετία (1950-1960) θα βρεθεί ομοσπονδιακός προπονητής σε 5 διαφορετικές χώρες (μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα το 1956, οι υπόλοιπες χώρες ήταν Ιταλία, Σουηδία, Τουρκία, Αυστρία) ενώ από το 1961 έως το 1963 θα είναι προπονητής στην εθνική Περού. Το 1965 θα ολοκληρωσει το τελευταίο του πέρασμα από το κολλέγιο του New Mexico State. Τότε είναι που θα του έρθει η ιδεά που θα τον κάνει τον πρώτο ατζέντη στην Ευρώπη σε θέματα μπάσκετ. Οι Harlem Globettroters είναι ήδη γνωστοί και κάνουν τις περιοδίες με τα μαγικά τους, αλλά ο McGregor έχει στο μυαλό του κάτι διαφορετικό.

Πρώτα βρίσκει εταιρίες χόρηγούς οι οποίες είναι διατεθιμένες να πληρώσουν για να διαφημιστούν στην Ευρωπη. Μεγάλες εταιρίες όπως η Coca Cola, η Pepsi, η Levis, η Gillette αλλά και η Gulf Oil, όλες γίνονται σύμμαχοι στο πρότζεκτ του. Έπειτα χρησιμοποιεί τις γνωριμίες του για να εντοπίσει τα ταλέντα του κολλεγιακού μπάσκετ τα οποία εν τέλει δεν θα τα καταφέρουν να φτάσουν στο ΝΒΑ. Μεταξύ αυτών που θα του κάνουν συστάσεις θα είναι ο Bill Sharman αλλά και ο John Wooden. Έπειτα, μαζύευει τους παίκτες σε ένα κάμπ για να γίνει η επιλογή και στο τέλος η ομάδα είναι έτοιμη για μία τουρ επίδειξης.

Η ιδεά ήταν απλή. Οι παίκτες παίζαν μεταξύ τους αγώνες επίδειξης και ο κόσμος πλήρωνε εισητήριο για να τους δει. Τα παιχνίδια γινόντουσαν σε γήπεδα που στηνόντουσαν σε πολύ ελκυστικά μέρη, όπως ας πούμε το Κολοσσαίο της Ρώμης, ενώ διαφημιζόντουσαν ως οι καλύτεροι παίκτες του κόσμου. Τότε, δεν υπήρχε δυνατότητα για τηλεοπτική κάλυψη αγώνων του ΝΒΑ, οπότε εκ των πραγμάτων, αυτοί οι πρώην κολλεγιακοί παίκτες ήταν ότι πιο κοντινό στο Αμερικάνικο μπάσκετ μπορούσε να δει το κοινό. Ανάμεσα βέβαια στο κοινό, ήταν πάντα και ιδιοκτήτες ομάδων, οι οποίοι ηταν και οι υποψήφιοι αγοραστές παικτών. Αυτό ήταν άλλωστε και το κύριο επιχείρημα με το οποίο ο McGregor έπειθε τους παίκτες να πάνε σε περιοδίες με βανακια, που μένανε σε στρατώνες ή κολλεγιακούς κοιτώνες και τρώγανε όπου ήταν διαθέσιμο, μέχρι και σε νηπιαγωγεία. Και όλα αυτά για 5$ δολλάρια την ημέρα. Ο τελικός στόχος του κάθε παίκτη ήταν να επιλεγεί από κάποια ομάδα, αφού στην Ευρώπη τα συμβόλαια ήταν πολύ πλούσια εκείνη την εποχή.

Με αυτόν τον τρόπο, από το 1967 έως το 1977 ο McGregor θα μεταφέρει σε Ευρώπη, Αυστραλία και Νότια Αμερική πάνω από 600 παίκτες. Αρκετοί εκ των οποίων θα μπορέσουν να βρουν ομάδες και να μείνουν στην Ευρώπη η σε όποιο μέρος του κόσμου τους είχαν επιλέξει. Αργότερα, την δεκαετία του 1980, κι άλλοι εκπρόσωποι παικτών θα περάσουν τον Ατλαντικό για να εκμεταλλευτούν τα μεγάλα ποσά της Ευρώπης σε συνδιασμό με την έλλειψη ταλέντου σε σχέση με την Αμερική και τα νούμερα των Αμερικανών που παίζαν τότε στην Ευρώπη το μαρτυρούν ξεκάθαρα. Αυτό ήταν το τέλος και για τις ομάδες επίδειξης του δαιμόνιου Πολωνού, ο οποίος, ξεχασμένος από την ιστορία, θα μπορούσε να περηφανεύεται ότι υπήρξε ο πρόδρομος όλων των ατζέντηδων στην Ευρώπη.  Πέθανε στις 30 Ιουλίου του 2013 σε ηλικία 91 ετών.

( Οι φωτογραφίες αλλά και το πρωτότυπο άρθρο έχει γραφτεί από τους William Drozdiak και Rone Tempest στο Science Illustrated)