Pizza, Marlboro και πρωταθληματα

Ο μεγάλος Ζάρκο και η κατάκτηση της Ευρώπης

Είμαστε κάπου εκεί στα τέλη της δεκαετίας του 80'. Το ΝΒΑ συνεχόμενα βρίσκει την παλιά του αίγλη και ακόμη περισσότερο. Ένα παλικάρι από το Brooklyn ονόματι Michael Jordan κυριαρχεί στην λίγκα (αν και ακόμη δεν έχει πάρει κάποιον τίτλο), οι Magic και Bird είναι στην δύση της καριέρας τους, ενώ μία σκληρή ομάδα από το Detroit ξεχωρίζει ως υπόδειγμα σκληράδας και ομάδας. Οι Spurs είναι μία ομάδα που τότε σίγουρα δεν κυριαρχούσε. Αν δηλαδή ρωτούσες κάποιον, σίγουρα δεν θα τους έβαζε μέσα στις 10 καλύτερες ομάδες του πρωταθλήματος, και είμαστε και αρκετά επιηκείς. Ωστόσο, με πρώτο προπονητή τον Larry Brown (έναν από τους κορυφαίους στην ιστορία του αθλήματος), ευελπιστούν να βρουν την δρόμο τους προς την κορυφή. Κομμάτι σε αυτήν την προσπάθεια είναι και ο - μετέπειτα αναμορφωτής των Σπιρουνιών – Gregg Popovich, ο οποίος αναλαμβάνει χρέη βοηθού προπονητή το 1988. Αντίθετα με μία κοινή πεποίθηση ότι ο μεγάλος κόουτς έχει πραγματική σχέση με την Ευρώπη, η πραγματικότητα είναι πως τον συνδέει με αυτήν ένα γενεαλογικό δέντρο και όχι μια Ευρωπαική ανατροφή (αναφέρομαι στα λόγια του πρωταθλητή Ευρώπης με την εθνική Σλοβενίας Ιγκόρ Κοσκόσοφ, ο οποίος για να το προσεγγίσει τον χαρακτήρισε Σέρβο.), καθώς έχει γεννήθεί και μεγαλώσει στο Σικάγο. Σε επαγγελματικό επίπεδο όμως, ήταν και είναι ο μεγαλύτερος θιασώτης της υποστήριξης του Ευρωπαικού μπάσκετ στον μαγικό κόσμο του ΝΒΑ.

Μία από τις πρώτες κινήσεις του είναι να προσπαθήσει να πεισει με κάθε τρόπο τον Larry Brown πως η ομάδα θα πρέπει να αποκτήσει τον καλύτερο Forward στην Ευρώπη (όπως έλεγε ο ίδιος σε συνεντεύξεις του) , τον Ζάρκο Πάσπαλι. Ένα τεσσάρι με πολύ μπάσκετ μέσα του αλλά με όχι και τόσο αθλητικές συνήθειες. Μάλιστα για να τον υπογράψει, θα ταξιδέψει ο ίδιος ο Ποποβιτς σε ένα καμπ στην Γαλλία και θα μιλήσει μαζί του μέσω μεταφραστή ( ο Ποπ δεν ήξερε Σέρβικα και ο Πάσπαλι Αγγλικά). Δύο βδομάδες αργότερα ο Ζάρκο πετάει για ΝΒΑ. Στην παρουσίασή του, θα κάνει μία δήλωση που θα αφήσει αρκετό κόσμο αποσβολωμένο, αλλά θα είναι μόνο η αρχή , καθώς θα πει “ Στόχος μου είναι να μαζέψω αρκετά χρήματα για να ανοίξω μία Pizza Hut στην Γιουγκοσλαβία”. Μάλιστα στον καιρό που θα ακολουθήσει θα υπάρξει και διαφημιστική καμπάνια για Pizza Hut , “Pizza with Zarko”. Οι συνήθειές του αλλά και η ειλικρίνιά του θα σοκάρουν τον κόσμο. Δεν θα αργήσει όμως να έρθει ρήξη με τον Larry Brown, καθώς ο ιδιόρυθμος Μαυροβούνιος θα του πει με τα λίγα Αγγλικά που γνώριζε “ No defence, only offense” για να λάβει την απάντηση “ No play, only bench”. Σε αυτό βέβαια θα έπαιζε μεγάλο ρόλο και ο Αμερικανός που είχε γίνει draft από τους Spurs εκείνη την χρονιά, ο Sean Elliot, που ήταν προσωπική επιλογή Brown και πιο κοντά στα Αμερικανικά πρότυπα. Αυτο το τελευταίο θα το παραδεχτεί και ο Popovich αργότερα σε συνέντευξή του. Οι ιστορίες για το πέρασμά του Πάσπαλι από το ΝΒΑ είναι πολλές. Όπως εκείνη την φορά που πήγε ντυμένος Ζορό σε ένα πάρτυ μασκέ και ο συμπάικτης του Terry Cummings του έβγαλε τραγούδι , ή όταν οι Spurs τον έστειλαν για να απεξαρτηθεί από το κάπνισμα σε υπνωτιστή. Τίποτα όμως δεν φάνηκε ικανό να τον αλλάξει, και λίγο πριν τα play off του 1990, η ομάδα του Texas θα τον αποδεσμεύσει. Όταν οι άνθρωποι των Spurs θα πανε να πάρουν τα πράγματά του από το σπίτι που είχε νοικιάσει, έκπληκτοι θα δουν ότι σε όλη την παραμονή του εκεί είχε αγοράσει μόλις δύο έπιπλα. Ένα κρεβάτι και ένα μπιλιάρδο.Ενώ δε οι τοίχοι του σπιτιού έκαναν πραγματικά πολύ καιρό να ξεφύγουν από την μυρωδιά του καπνού.

Αυτή ήταν η μικρή ιστορία του Πάσπαλι στο ΝΒΑ, μετά από αυτό γύρισε Ευρώπη και λατρεύτηκε όσο λίγοι στην Ελλάδα. Γιατί όμως τα λέμε όλα αυτά? Γιατί σίγουρα ο Ζάρκο ήταν παίκτης σταθμός για τους εκτός ΗΠΑ παίκτες στο ΝΒΑ. Ήταν η πρώτη επιλογή του Πόποβιτς και πήγε εκεί σε μία στιγμή που αγωνιζώντουσαν μόλις άλλοι 4 ξένοι. Ο Ντράζεν, ο Μαρτσουλιόνις, ο Ντίβατς και ο Βολκόφ Όλοι τους με μεγαλύτερη καριέρα σην λίγκα. Ωστόσο ο “Ζ-Attack” αποτέλεσε την απαρχή για μία μεγάλη μετανάστευση. Την απαρχή των παγκόσμιων Spurs. Μίας ομάδας που έφτασε το 2011 να πηγαίνει για το πρωτάθλημα με πάνω από 10 μη Αμερικανούς παίκτες. Μία μετανάστευσης που χτίστηκε σχεδόν αποκλειστικά από έναν και μόνο άνθρωπο, τον Gregg Popovich και είχε σαν αποτέλεσμα την συμμετοχή στην ομάδα παικτών όπως ο Τόνι Πάρκερ και ο Μάνου Τζινόμπιλι. Αυτόν που προσπάθησε και κατάφερε να αλλάξει την αντίληψη των Αμερικανών για τους Ευρωπαίους παίκτες (με λίγη βοήθεια από Ντράζεν, Κούκοτς και ΣΙΑ). Το μεγάλο βήμα βέβαια έγινε μερικά χρόνια αργότερα, όταν ο Don Nelson ταξίδεψε ο ίδιος στην Ευρώπη για να φέρει έναν ψηλό, ξανθό Γερμανό, και εκεί άλλαξε πραγματικά η ιστορία των Ευρωπαίων στις ΗΠΑ. Παρ' όλα αυτά, αναλογιζόμενοι τις συνθήκες δεν μπορούμε να αψηφήσουμε την σημαντική επιρροή και συμβολή ενός μανιακύ καπνιστή, που έτρωγε πίτσα όλη μέρα και που εν τέλει έπαιξε μόλις 28 παιχνίδια στο ΝΒΑ. Αυτός φταίει. Αυτός τα ξεκίνησε όλα. Και πραγματικά δεν θα φοβηθεί να σηκώσει καμία ευθήνη γι αυτό!!!

(Οι στίχοι από το τραγούδι που ο Terry Cummings έγραψε σε ρυθμούς Ζορό, για τον συμπαίκτη του Ζάρκο. Μπορεί ο Brown να μην τον εμπιστευόταν και αυτός να μη έπαιζε, ωστόσο ήταν πάντα ένας εξαιρετικός συμπαίκτης)

"Onto the floor when the Spurs need to score,
comes a forward known as Zarko.
When the game gets tight,
the opponents take flight,
when they catch the sight of Zarko.
They say from Europe he came,
to play the American game,
The Z in his name is for Zarko.
Zarko, the hoopster they all come to see,
Zarko, who’s known by the sign of the Z".