To Workload management και η επανεκκινηση των πρωταθληματων

Γράφοντας αυτές τις γραμμες, θεωρώ σχεδόν σίγουρο πλέον πως τα πρωταθλήματα πολύ δύσκολα να επανεκκινηθούν με ότι συνέπειες μπορεί να έχει αυτό στο μπάσκετ των μικρότερων κατηγοριών. Στην παρουσια μου στην εκπομπή μας στις 22/02, μαζί με τον Διονύση Γκιουλέα προσπαθήσαμε να κάνουμε μία ανάλυση στις παραμέτους που θα μπορούσαν να επηρεάσουν θετικά μια διαδικασία επανέναρξης και επανένταξης των αθλητών στις μπασκετικές δραστηριότητες. Σήμερα θα προσπαθήσω με την συγκρότηση που σου επιτρέπει ο γραπτός λόγος να γίνω λίγο πιο συγκεκριμένος και ίσως λίγο πιο χρήσιμος στους ανθρώπους που με διαβάζουν.

Επανέναρξη και workload management λοιπόν. Ας ξεκινήσουμε από τα βασικά. Τι είναι το workload management που έχει κάνει την ραγδαία εμφάνισή του τα τελευταία χρόνια στις μπασκετικές ζωές μας, κυρίως μέσω του μαγικού κόσμου του ΝΒΑ. Δεν είναι τίποτα πολύπλοκο ή κάτι που δεν μπορεί να κατανοήσει ο καθένας, και συνίσταται στην απλή φράση «Η καθε δραστηριότητα θέλει την διαχείρισή της έτσι ωστε να μειωθεί το ρίσκο τραυματισμού από αυτήν». Δεν θα μπορούσα να το πω πιο απλά και δεν θα μπορούσατε να το καταλάβετε πιο απλά από το παράδειγμα ενός αθλητή που ξεκινάει την προετοιμασία του και θέλει μία περίοδο προσαρμογής. Γιατί ο αθλητής δεν μπαίνει από τις πρώτες μέρες στο γήπεδο? Γιατί το γήπεδο έχει περισσότερες κινήσεις εκτος προγράμματος οι οποίες μπορούν να τραυματίσουν έναν αθλητή. Και γιατί παλαιότερα οι προετοιμασίες των ομάδων είχαν περισσότερο τρέξιμο στον στίβο από σήμερα? Επειδή παλαιότερα οι αθλητές το καλοκαίρι δεν έκαναν από μόνοι τους την αντίστοιχη προετοιμασία έτσι ώστε όταν ξεκινούσαν οι ομαδικές προπονήσεις να είναι έτοιμοι. Και εκει κάπου κρύβεται και το κλειδί της επανέναρξης.

Όταν σε μία ομάδα λένε έχεις 4 εβδομάδες για να ξεκινήσεις, έχει αποδειχθεί σε πρόσφατα μοντέλα ότι μπορεί να δουλέψει και να είναι έτοιμη μία ομάδα σε 4 εβδομάδες. Άλλωστε πόσο νομίζετε διαρκεί η προετοιμασία μίας ομάδας του ΝΒΑ έτσι κι αλλιώς? Ίσως και λιγότερο. Η διαφορά είναι ότι εκεί οι αθλητές είναι όσο μπορούν πιο έτοιμοι. Και το ίδιο θα έπρεπε να γίνεται και στις δικές μας περιπτώσεις εάν και εφόσον όντως υπάρχει θέληση για επανέναρξη.

Πως μπορώ ως αθλητής να είμαι έτοιμος ακολουθώντας ατομικό πρόγραμμα και έχοντας περιορισμένα μέσα? Αυτή είναι μία πολύ καλή ερώτηση. Το σώμα μας έχει δύο βασικές συνιστώσες με βάση τις οποίες ορίζουμε την ετοιμότητα, σε πολύ αδρή προσέγγιση. Στην δύναμη και την αερόβια φυσική κατάσταση. Οπότε ένας αθλητής για να είναι σωματικά έτοιμος θα πρέπει να μπορεί να διατηρήσει το μέγιστο δυνατό τα δύο τελευταία (μιλάω σε επίπεδο τραυματισμών και όχι απόδοσης).

Η αερόβια φυσική κατάσταση διατηρείται με το να πηγαίνω όσο μπορώ να τρέχω σε ανοιχτούς χώρους. Δεν είναι από μόνη της αρκετή καθώς το σώμα θα πρέπει να προσαρμοστεί και στις συγκεκριμένες κινήσεις του μπάσκετ πέρα από το απλό σταθερού ρυθμού τρέξιμο αλλά είναι σίγουρα μία βάση. Αθλητές με καλύτερο επίπεδο αερόβιας φυσικής κατάστασης παρουσιάζουν αποδεδειγμένα λιγότερους τραυματισμούς σε μία κατάσταση αυξημένου φόρτου προπόνησης.

Η δύναμη από την άλλη απαιτεί ίσως κάποιο εξοπλισμό, όμως αυτός δεν είναι αναγκαστικά ακριβός ή πολύπλοκος. Ένας συνδιασμός καθισμάτων (squat) και προβολών ( lunges) θα μπορούσε να είναι αρκετός για να διατηρήσει αδρά το επίπεδο δύναμης. Άλλωστε ότι έρευνες έχουν γίνει σε επίπεδο πρόληψης τραυματισμών, έχουν ως βάση μέτρησης της δύναμης την κίνηση του squat ( μιλάω για λειτουργικές κινήσεις και όχι για την δύναμη ας πούμε των ισχιοκνημιαίων). Σημαντικό κατά την άποψή μου θα είναι να γίνονται προβολές ή κάποια άλλη εναλλακτική άσκηση προς όλες τις κατευθύνσεις (πρόσθια, πλάγια, οπίσθια) καθώς το μπάσκετ είναι ένα άθλημα που κινειται προς όλες τις κατευθύνσεις και έχει και πολύ έντονο το στοιχείο της αλλαγής κατεύθυνσης. Εάν το να κάνετε τα παραπάνω χωρίς επιπρόσθετο βάρος είναι πολύ εύκολο, για αρχή έχετε ένα καλό επιπεδο δύναμης, αλλά επιπροσθέτως αυτό μπορεί εύκολα να βελτιωθεί με την αγορά φτηνού και εύχρηστου εξοπλισμού όπως κάποιοι αλτήρες.

Αν με ρωτάτε, για μένα τα δύο παραπάνω είναι τα πλέον βασικά κομμάτια της προπόνησης. Ξέρω ότι πολλοί θα μιλήσουν για προπόνηση κορμού και για νευρομυική προπόνηση και δεν θα διαφωνήσω. Όμως η πραγματικότητα είναι ότι η βάση πάντα είναι η δύναμη και η αερόβια φυσική κατάσταση. Εάν τώρα θέλουμε να επεκταθούμε, κάποιες μονοποδικές ασκήσεις που θα προετοιμάσουν την ιδιοδεκτικότητα θα μπορούσαν να μπούνε στο πρόγραμμά σας, όπως και κάποιες ασκήσεις κορμού. Έχω τα παραπάνω? Έχω την βάση για να προπονηθώ.

Πάμε τώρα στο ζουμί της υπόθεσης. Workload management. Δεν θα περιμένω φυσικά από κανέναν να γνωρίζει ότι πλέον υπάρχουν συγκεκριμένοι μαθηματικοί τύποι μέσα από τους οποίους παρακολουθούνε οι επαγγελματικές ομάδες την προπόνηση των παικτών, και δεν θα επεκταθώ κάν πάνω σε αυτό. Όμως θα επεκταθώ στους πρακτικούς τρόπους για να ελέγχουμε κάπως το επίπεδο κούρασης και προπόνησής μας.

Σε αντίθεση με την αντίληψη που επικρατούσε για πολλά χρόνια, ο αθλητής πλέον δεν αντιμετωπίζεται ως μία μονάδα που δέχεται μόνο τις επιβαρύνσεις της προπόνησης, αλλά έχει και ζωή η οποία μπορεί να τον επιβαρύνει ή να τον ελαφρύνει από την προπόνηση. Από την άλλη η διαδικασία δόμησης μία ομαδικής προπόνησης, παρόλο που ανήκει κατ αποκλειστικότητα στον προπονητή, πλεον γίνεται μετά από συζήτηση με τον αθλητή για να φανεί σε τι προπόνηση είναι ικανός να ανταπεξέλθει. Οι δικές μου προτάσεις προς προπονητες και γυμναστές χαμηλότερων κατηγοριών ως προς αυτό αφοράνε τα εξής κομμάτια:

• Δημιουργία ενός γκρουπ στο what s up ( ή οπου αλλού θέλετε) όπου οι αθλητες θα βαθμολογουν την δυσκολία της προπόνησης με βάση το υποκειμενικο τους κριτήριο

• Δημιουργία ενός άλλου γκρουπ, και πάλι με την ομάδα στο οποίοι οι αθλητές θα απαντάνε καθημερινά σε ερωτήσεις well-being, δηλαδή του πως νιώθουν (οι πιο συνηθισμένες ερωτήσεις είναι «Διάθεση», «Άγχος», «Κούραση», «Ύπνος» και «Πόνος»).

Η σωστή καταγραφή των δύο παραπάνω, μπορεί να δώσει την δυνατότητα σε ένα προπονητικό τιμ, να αντιληφθεί το κατά πόσο η προπόνηση που κάνει έιναι πολύ δυνατή ή όχι, ή ακόμη και να αντιληφθεί εάν υπάρχει κάποιο μικροπρόβλημα σε σχέση με κάποιον παίκτη το οποίο μπορεί να λυθεί πριν γίνει μεγαλύτερο. Προφανώς και απαιτείται σοβαρότητα από τους αθλητές όσον αφορά τις απαντήσεις τους, καθώς μπορούν εύκολα να «χειραγωγήσουν» τον προπονητή και να κάνουν μπια προπόνηση πιο ελαφριά όταν βαριούνται αλλά με τον καιρό, αυτό εξαλειφεται καθώς ο προπονητής αποκτάει περισσότερη εμπειρία στην διαχείρηση. Και φυσικά, το είπαμε και πιο πάνω, ο παίκτης πλέον παίρνει μέρος στην διαδικασία της προπόνησης. Οφείλει να είναι σοβαρός, ειδικά σε τέτοιες καταστάσεις όπου απειλείται η ύπαρξη του ερασιτεχνικού αθλητισμού και της δουλειάς του στην χωρα. Άλλωστε ο προπονητης δεν είναι ο αστυνόμος Σαίνης να πρέπει να κυνηγάει τον καθένα.

Στα παραπάνω θα προσθέσω το γεγονός ότι η ένταξη στα παιχνίδια, μπορεί να γίνει σταδιακά. Γνωρίζω βέβαια ότι πολλές ομάδες δεν έχουν 15 παίκτες για να μπορούν να κάνουν σωστή διαχείρηση του χρόνου αλλά όσο αυτο μπορεί να γίνει μπορεί να προλάβει αρκετούς τραυματισμούς. Άλλωστε αυτός είναι και ο λόγος που το μπάσκετ μπορεί να αποφύγει το αυξημένο ρίσκο τραυματισμού μετά από καραντίνα σε σχέση με άλλα αθλήματα όπως το ποδόσφαιρό.

Συνοψίζοντας λοιπόν, στις συμβουλές επανένταξης στις αθλητικές δραστηριότητες:

1. Κρατάμε αερόβια φυσική κατάσταση με τρέξιμο μερικές φορές την εβδομάδα. Εάν μπορούμε να βάλουμε και πιο μπακετικές κινήσεις μέσα τόσο το καλύτερο.
2. Κρατάμε δύναμη κυρίως στα πόδια, με ασκήσεις όπως οι προβολές και τα καθίσματα. Τονίζω ξανά ΠΡΟΣ ΟΛΕΣ ΤΙΣ ΚΑΤΕΥΘΎΝΣΕΙΣ.
3. Εάν υπάρχει χώρος και χρόνος κάνουμε ασκήσεις νευρομυικής συναρμογής και ενδυνάμωσης κορμού.
4. Έχουμε καλή επικοινωνία μεταξύ προπονητών και παικτών με κάποια γκρουπ σε μέσα  κοινωνικών επαφών στα οποία καταγράφουμε την ένταση της προπόνησης για τον καθένα και το πως νιώθει ο αθλητής μετά από την προπόνηση στην καθημερινότητά του.
5. Ελέγχουμε και ανεβάζουμε όσο μπορούμε σταδιακά τον χρόνο συμμετοχής των αθλητών.

Αυτά τα λίγα ως συμβουλές. Ελπίζω να κατάφερα να σας κατατοπίσω λίγο. Μην νομίζετε ότι και οι επαγγελματικές ομάδες λειτούργησαν και λειτουργούν διαφορετικά. Και κάτι τελευταίο. Εγώ, χωρίς καμία ευθύνη γράφω μερικές συμβουλές στο διαδίκτυο με βάση την εμπειρία μου. Αυτός που παίρνει την ευθύνη και θα πρέπει να καταρτά το πρόγραμμα και να βγάζει τα ασκησεολόγια είναι ο εκάστοτε ειδικός που συνεργάζεται με τον κάθε παίκτη και την κάθε ομάδα. Για να είμαστε ξεκάθαροι, γιατί προσωπικά απεχθάνομαι τους influencer – θεραπευτές. Καλή αρχή και καλή επαπένταξη λοιπόν, όποτε αυτή με το καλό έρθει.

(Η φωτογραφία του Leonard μόνο τυχαία δεν είναι καθώς στο ΝΒΑ έγινε κατά καποιο τρόπο το σύμβολο του workload managment. Εάν μπορεί να δεχτεί αυτός να κάθεται έξω σε παιχνίδια γιατί να μην μπορείτε και σεις? ;) )