Ο ΠΡΙΓΚΙΠΑΣ ΤΗΣ ΒΑΛΤΙΚΗΣ

Εν μέσω καραντίνας, η αναζήτηση και παρακολούθηση στο YouTube παλαιών αγώνων μπάσκετ είναι ένας τρόπος για να περάσει λίγο πιο ευχάριστα η δύσκολη κατάσταση που βιώνουμε όλοι μας.

Ένας από αυτούς τους αγώνες λοιπόν, είναι και ο τελικός του Ευρωπαϊκού Πρωταθλήματος του 1985 ανάμεσα στη Σοβιετική Ένωση και την Τσεχοσλοβακία. Ο λόγος που έκατσα να δω ξανά αυτό το παιχνίδι, δεν ήταν αυτό καθεαυτό που εξελίχθηκε σε παράσταση ενός ρόλου για τους παίχτες της ΕΣΣΔ αλλά για να απολαύσω ακόμα μία φορά τον τρόπο που ο βασικός πλέι μεικερ των Σοβιετικών ο Βάλντις Βάλτερς, με έναν αριστοτεχνικό τρόπο που δείχνει εύκολος αλλά πιστέψτε με δεν είναι καθόλου, 5 λεπτά προτού λήξει ο αγώνας πασάρει στον Αλεξάντερ Βολκόφ για να πετύχει το καλάθι. Αναζητήστε τη φάση και όταν τη δείτε, είμαι σίγουρος πως θα συμφωνήσετε μαζί μου για την αρτιότητα της συγκεκριμένης πάσας.

Αυτή η εξαιρετική οξυδέρκεια που τον διέκρινε σε συνδυασμό με ένα δολοφονικό μακρινό σουτ, ήταν τα στοιχεία που έκαναν τον Βάλντις Βάλτερς να ξεχωρίσει από την εποχή που εμφανίστηκε στο σοβιετικό μπάσκετ στα τέλη της δεκαετίας του 70 με την ομάδα της VEF Ρίγα. Σε ηλικία 19 χρονών το 1976 μπήκε στην βασική πεντάδα των Λετονών και δεν έχασε ποτέ τη θέση του καθοδηγητή μέσα στο παρκέ. Γρήγορα μπήκε στη λίστα του Γκομέλσκι για τη δωδεκάδα της εθνικής αφού ο "Συνταγματάρχης" έψαχνε τον διάδοχο του μεγάλου Σεργκέι Μπέλοφ και τον βρήκε στο πρόσωπο του Λετονού γκαρντ που θα πλαισιώνε τον Ερέμιν στην περιφερειακή γραμμή των Σοβιετικών.

Ένας τραυματισμός τον έκοψε τελευταία στιγμή απο την ομάδα που πήρε το χάλκινο μετάλλιο στους Ολυμπιακούς Αγώνες της Μόσχας το 1980 αλλά το επόμενο καλοκαίρι στο Πανευρωπαϊκό της Τσεχοσλοβακίας η μπαγκέτα του οργανωτή βρισκόταν στα χέρια του μυστακοφόρου Βάλντις. Και ήταν τόσο καλός που επέστρεψε στη Ρίγα όχι μόνο με το χρυσό μετάλλιο αλλά και με τον τιμητικό τίτλο του καλύτερου παίχτη του Ευρωμπάσκετ.

Η συλλογή μεταλλίων εμπλουτίστηκε με ένα ακόμα χρυσό το 82 στο Μουντομπάσκετ της Κολομβίας, το χάλκινο στο γαλλικό Ευρωμπάσκετ της επόμενης χρονιάς και το 84 Βάλτερς και ΕΣΣΔ πέταξαν ξανά στη Γαλλία και συγκεκριμένα στο Παρίσι για να πάρουν μέρος στο Προολυμπιακό. Η Σοβιετική Ένωση έκανε κυριολεκτικά πλάκα σε αυτό το τουρνουά, σημειώνοντας εννέα νίκες σε ισάριθμους αγώνες και μέσο όρο πόντων στην επίθεση 112(!!!) και όλος ο μπασκετικός πλανήτης περίμενε την κόντρα με τα κολεγιόπαιδα των Αμερικανών. Οι πολιτικές αποφάσεις απέτρεψαν τη συνάντηση του Τζόρνταν με τον Βάλτερς και οδήγησαν τον Γκομέλσκι σε μία ιστορική δήλωση πως "Ο Μπόμπι Νάϊτ και οι Αμερικανοί μπορούν να κοιμούνται ήσυχοι. Θα πάρουν το χρυσό μετάλλιο".

Χρυσό ολυμπιακό μετάλλιο δεν πήρε λοιπόν ο Βάλντις, πήρε όμως άλλο ένα ευρωπαϊκό στα γήπεδα της Γερμανίας το 85 ξανά ως μέλος της καλύτερης πεντάδας και το 86 στα ισπανικά παρκέ θα κερδίσει το προσωνύμιο "ο άνθρωπος της τελευταίας στιγμής. Αιτία; Η ιστορική "ανατροπή του αιώνα" δηλαδή τα τελευταία δευτερόλεπτα του ημιτελικού του Μουντομπάσκετ μεταξύ της Σοβιετικής Ένωσης και της Γιουγκοσλαβίας όταν με τρία συνεχόμενα τρίποντα - με τον Βάλτερς να σημειώνει το τελευταίο εξ αυτών - οι παίχτες του Βλαντιμίρ Ομπούκοφ έκαναν φύλλο και φτερό τη διαφορά των εννέα πόντων που είχαν ως προβάδισμα οι Πλάβι, οδηγώντας τον αγώνα στην παράταση και τελικά στη νίκη.

Ο Βάλτερς προσπάθησε να επαναλάβει το κόλπο γκρόσο της Μαδρίτης και το επόμενο καλοκαίρι στην Αθήνα αλλά το ΣΕΦ δεν ήταν Palacio de Deportes και ο 30χρονος Λετονός ολοκλήρωσε τη θητεία του με την κόκκινη φανέλα κατακτώντας το αργυρό μετάλλιο. Ο ίδιος έχει δηλώσει πως ήθελε να αποχωρήσει απο την εθνική ήδη απο το 1982 αλλά δεχόταν πιέσεις για να μην το κάνει. Το 1988 και πριν απο τη Σεούλ, ο Γκομέλσκι ουσιαστικά τον τελείωσε απο την ομάδα με τρόπο που δεν άρμοζε στην προσφορά του. Ενώ δεν τον είχε καλέσει σε κανέναν αγώνα πριν απο τους Ολυμπιακούς, τον πήρε μαζί του στην προετοιμασία και λίγο πριν απο την έναρξη σε μία μυστική συνάντηση που έγινε στη Μόσχα, ο "Συνταγματάρχης" ζήτησε απο τους συμπαίχτες του Βάλτερς να ψηφίσουν για το αν έπρεπε να ταξιδέψει μαζί τους στην Νότια Κορέα. Κανείς δεν έμαθε ποτέ το αποτέλεσμα της "ψηφοφορίας" αφού έτσι και αλλιώς η απόφαση ήταν ήδη ειλημμένη και ο Λετονός δεν υπήρχε καμία περίπτωση να μπει στο αεροπλάνο.

Θα έχετε παρατηρήσει πως δεν έχω αναφερθεί καθόλου μέχρι τώρα στη συλλογική καριέρα του Βάλτερς. Δεν υπάρχει κάτι ουσιαστικό μιας και αναλώθηκε στο μεγαλύτερο μέρος της στην ομάδα που ξεκίνησε το μπάσκετ, την VEF Ρίγα. Υπήρχε πάντα αυτή η απορία, γιατί ο καλύτερος πλέι μεικερ της ΕΣΣΔ παρέμεινε σε μία μικρομεσαία ομάδα του πρωταθλήματος και δεν έπαιρνε την "υποχρεωτική" μεταγραφή στην CSKA του Γκομέλσκι. Την απάντηση την έδωσε πριν λίγο καιρό σε μία συνέντευξη του ο παλιός του συμπαίχτης, ο Χοσέ Μπιριούκοφ. Τι είπε ο παλαίμαχος Ρωσοισπανός φόργουορντ; Ούτε λίγο ούτε πολύ, κατηγόρησε τον Βάλτερς πως ήταν πράκτορας της KGB με το κωδικό όνομα "Στέβι". Σύμφωνα πάντα με τον Μπιριούκοφ, η KGB στρατολόγησε τον Βάλντις όταν συνελήφθη επ' αυτοφώρω είτε να προσπαθεί να αυτομολήσει προς τη Δύση είτε να εμπλέκεται σε δίκτυο που διακινούσε παράνομα χαβιάρι και άλλα απαγορευμένα προϊόντα. Η επιλογή που του δόθηκε ήταν η φυλακή από τη μία μεριά και η στρατολόγηση απο την άλλη, με τη ζυγαριά να γέρνει προς την KGB.

Ο Λετονός φυσικά αρνήθηκε τα πάντα και εδώ που τα λέμε δεν έχει και καμία σημασία πια. Πράκτορας ή όχι, ο Βάλντις Βάλτερς ήταν ένας πολύ σπουδαίος μπασκετμπολίστας που το μάτι του "έκοβε" σε κάθε πλευρά του γηπέδου (ίσως και λίγο έξω απο αυτό  ;) ). Τρομερός εκτελεστής, άψογος οργανωτής, ένας απο τους καλύτερους γκαρντ της μεγάλης σοβιετικής σχολής, ο άνθρωπος με το κρύο αίμα παραμένει ακόμα και σήμερα ο κορυφαίος μπασκετμπολίστας της μικρής αυτής χώρας στη Βαλτική Θάλασσα...