ΟΙ UTAH JAZZ ΠΡΙΝ ΤΟN JERRY SLOAN

Όταν μιλάμε για μπασκετικούς καημούς οι Jazz είναι σίγουρα από τις ομάδες που έχουν. Και όχι μονο τον έναν και μεγαλύτερο, ότι δηλαδή ποτέ δεν πήραν πρωτάθλημα, αλλά και μία πορεία που μόνο έυκολη δεν ήταν.

Οι Jazz γεννήθηκαν στην πατρίδα της Jazz, την Nέα Ορλεάνη το 1974. Εκείνα τα χρόνια το ΝΒΑ προσπαθούσε να αναπτύξει καινουργια franchise ενω βρισκόταν σε συνεχή “κόντρα” με το ΑΒΑ. Από την πρώτη τους σεζόν (όπως οι περισσότερες καινούργιες ομάδες) θα βρεθούν αντιμέτωποι με την μιζέρια που φέρνουν οι πολλές ήττες. Βέβαια από τα πρώτα τους χρόνια είχαν δείξει ότι οι λευκοί άσσοι θα ήταν αυτοί που θα σήκωναν το παιχνίδι στις πλάτες τους και θα έκαναν τον κόσμο να χαρεί και πολλές φορές να ξεχάσει τις αρχικές δύσκολες στιγμές. Και αν οι περισσότεροι θυμούνται τον μεγάλο Τζον Στόκτον (και πλέον τον Ρίκι Ρούμπιο-πάντα τους άρεσαν οι λευκοί άσσοι), η ιστορία των λευκών “μάγων” στους Jazz ξεκινάει σχεδόν από την μέρα της ίδρυσής τους, αφού η πρώτη κίνηση που έκανε η διοίκηση της ομάδας τότε, ήταν να ανταλλάξει δύο παίκτες και τέσσερα μελλοντικά draft pick για χάρη του ίσως πιο θεαματικού μπασκετικά παίκτη που έπαιξε ποτέ το άθλημα. Του Pete Maravich. 

Εκείνα τα χρόνια ο Maravich ήταν ήδη ένας σούπερ σταρ στην Ατλάντα, σκόραρε κατα ριπάς, ωστόσο οι κακές του συνήθειες και η επιλογή του να βάζει το θέαμα πάνω από την ουσία δεν έκαναν ποτέ καλό στις ομάδες που έπαιζε (η Ατλάντα ήταν διεκδικητής του πρωταθλήματς πριν φτάσει ο Maravich, μετά έγινε μικρομεσαία ομάδα). Ωστόσο με τον ηγέτη της να κατευθύνει την ομάδα, οι Jazz τελιώσαν την παρθενική τους σεζόν με 23-59, βγήκαν τελευταίοι στην λίγκα αλλά τουλάχιστον είδαν θεαματικό μπάσκετ. Τα πράγματα δεν ήταν πολύ καλύτερα την επόμενη σεζόν όταν η ομάδα τελείωσε με 38-44 με τον Maravich να πετυχαίνει σχεδόν 26 πόντους ανά αγώνα και να βρίσκεται στην πρώτη τριάδα των σκόρερ του πρωταθλήματος, ενώ δεν άργησε να βρεθεί ακόμα και στην κορυφή με τους 31,1 πόντους που πετύχαινε την σεζόν 1977-78. Όπως βλέπετε ξεκινήσαμε να γράφουμε την ιστορία της ομάδας των Jazz και καταλήξαμε να γράφουμε την ιστορία του Pete, ίσως γιατί δεν υπήρχε κάτι άλλο πραγματικά καλό αυτές τις πρώτες σεζόν.

Τα πράγματα θα γίνουν ακόμη χειρότερα όταν η ομάδα θα ανταλλάξει μερικά draft pick για να φέρει στην ομάδα τον βετεράνο Gail Goodrich, ο οποίος πέραν του ότι βρισκόταν σε πτώση στην καριέρα του, στοίχησε ουσιαστικά στην ομάδα της Νέας Ορλεάνης την δυνατότητα να διαλέξουν στο draft του 1979 τον Magic Johnson. Τον Φεβρουάριο του 1977 (το είδαμε στα σαν σήμερα) ο Maravich θα σκοράρει 68 πόντους κάνοντας ατομικό ρεκόρ και παράλληλα ρεκόρ για γκαρντ στην λίγκα. Έντεκα μήνες αργότερα όμως , προσπαθώντας να κάνει μία πάσα ανάμεσα από τα πόδια θα τραυματιστεί σοβαρά και δεν θα ξαναφτάσει ποτέ στο επίπεδο που ήταν πριν τον τραυματισμό του. Στα αξιοσημείωτα είναι το γεγονός ότι την άνοιξη του 1977, οι Jazz γίναν η πρώτη ομάδα του ΝΒΑ που επέλεξε γυναίκα στο draft, χωρίς ωστόσο ποτέ να την χρησιμοποιήσει. Το όναμα αυτής Lucy Harris. To πρώτο φως στο τούνελ ωστόσο θα αρχίσει να φαίνεται όταν την σεζόν 1977-78 θα αποκτήσουν τον Leonard “Truck” Robinson, έναν θηριώδη Power Forward, ο οποίος θα δώσει μεγάλυ ώθηση στην ρακέτα της ομάδας και θα πλησιάσει έτσι το 50% στις νίκες σε μία σεζόν, με 39-43 (το καλύτερο ρεκόρ τους μέχρι τότε).

Το φως όμως ήταν παροδικό, αφού την επόμενη σεζόν η ομάδα θα τελειώσει με 26-56, και πάλι το χειρότερο στη λίγκα, το οποίο θα φέρει ακόμη μια αποτυχημένη ανταλλαγή για τον ομάδα των Jazz , αφού θα ανταλλάξουν τον Truck Robinson, με τον Ron Lee, τον Marty Byrnes αλλα και δύο μελλοντικά pick. Τίποτα όμως δεν γίνεται μόνο για κακό. Η απογοητευτική πορεία της ομάδας μέχρι εκείνο το σημείο θα οδηγήσει τους ιδιοκτήτες της ομάδας Sam Battistone και Larry Hatfield, να αναζητήσουν νέα έδρα για την ομάδα τους, αναζητώντας έτσι ένα νέο ξεκίνημα. Πολλές ήταν οι πόλεις που θα δείξουν ενδιαφέρον, ωστόσο η βαθειά πίστη των Μορμόνων της Utah θα είναι αυτή που τελικά θα κερδίσει την κούρσα. Άλλωστε η Utah δεν ήταν μία περιοχή άσχετη από το άθλημα, αφού είχε πανηγυρίσει και τίτλο το 1971 στο ΑΒΑ με προπονητή τον Bill Sharman. Η τότε ομάδα, oι Utah Stars, εξαφανίστηκαν μαζί με το ΑΒΑ και έτσι η πόλη έμεινε χωρίς franchise για το μπάσκετ μέχρι το 1980. Η κίνηση αυτή φάνηκε πως όντως άλλαξε την τύχη της ομάδας, αφού με τον αέρα του καινούργιου ξεκινήματος οι ιδιοκτήτες προχώρησαν και σε άλλες αλλαγές. Η σημαντικότερη εκ αυτών, ήταν το να παραδώσουν τα κλειδιά της ομάδας στον Frank Layden, έναν πρώην βοηθό προπονητή στην Ατλάντα, δίνοντάς του τον τίτλο του GM. Με το εξαιρετικό του μάτι στους παίκτες αλλά και την όρεξη του για δουλειά δεν θα αργήσει να φέρει τα πάνω κάτω. Πρώτη του κίνηση ήταν να ανταλάξει τον Spencer Haywood, έναν πάλαι ποτέ αστέρα του ΑΒΑ, με τον Adrian Dantley, έναν χαρισματικό σκόρερ (αν και όχι τον πιο έυκολο χαρακτήρα όπως θα διαπιστώσει αργότερα). Στο τέλος της σεζόν 1979-80 ο Dantley θα σημειώνει 28 ποντους ανά αγώνα ενώ οι Jazz 102,4. Με αυτήν την επιθετική συγκομοιδή βέβαια δεν ήταν παρά τελευταίοι στην λίγκα (κάτι που προξενεί τεράστια εντύπωση αν τους συγκρίνεις με τα σημερινά σκορ, όπου με τέτοια επίθεση μπορεί να έχεις και τους περισσότερους πόντους στην λίγκα). Επίσης θα αλλαξει τον προπονητή Elgin Baylor με τον Tom Nissalke, και παρόλο που η ομάδα δεν θα πηγαίνει καλα, θα υπαρχουν βράδια που το γήπεδο θα είναι πραγματικά γεμάτο.

Στο draft του 1980 θα επιλέξουν τον Darrell Griffith, έναν ακόμη πολύ καλό περιφεριακό παίκτη με αμφιλεγόμενη εξωγηπεδική ζωή, ενω τον Γενάρη του 1981 θα αφήσουν ελεύθερο τον Maravich ο οποίος ταλαιπωρείται από τραυματισμούς από τον Μάρτιο του 1978 (εδώ θα ήταν ίσως καλό να αναφέρουμε την αντίθεση του Maravich με τον John Stockton ο οποίος με σοβαρότερο τραυματισμό είκοσι χρόνια αργότερα, θα χάσει μόλις 18 παιχνίδια , όταν πολλοί περιμέναν να κόψει το μπάσκετ, αλλά αυτό θα το αναφέρουμε παρακάτω). Και όλα αυτά από τον παράγοντα Layden ο οποίος μάλιστα το 1981, απογοητευμένος απο το κακό ξεκίνημα της ομάδας θα αναλάβει ο ίδιος τις τύχες της ομάδας ως προπονητής πλέον (έδωσε δηλαδή δουλειά στον εαυτό του). Και αυτό ήταν μία ακόμη κίνηση που έθεσε τα πράγματα σε τροχιά για να γίνουν καλύτερα. Η αρχή των παικτώς κλειδιά για την ομάδα έγινε στο draft του 1982, όταν στον τέταρτο γύρο άκουσε το όνομά του ένας λευκός γίγαντας με αρκετά ατσούμπαλο στυλ παιξίματος, αλλά με εκπληκτική έφεση στα κοψίματα, ο Mark Eaton (εκείνη την χρονιά οι Jazz έιχαν τον Dominique Wilkins ως επιλογή αλλά είχαν ήδη ανταλλάξει το pick για κάποιον John Drew....). Το 1983 θα έρθει ο Thurl Bailey, το αγαπημενο παιδί της κερκίδας των Μορμόνων, ο οποίος μάλιστα έχει περάσει στα τελειώματά του και από Ελλάδα με την φανέλα του Πανιωνίου τη σεζόν 1993-94 (θαρρώ, πάντως είχε προπονητή Ίβκοβιτς και δεύτερο ξένο τον Μέις).

Και κάπως έτσι άρχισε η ανάκαμψη. Τους πρώτους μηνες της σεζόν 1983-84, η τετράδα Dantley, Griffith, Eaton, Bailey θα οδηγεί την ομάδα σε έναν ξέφρενο ρυθμό με περίπου 115 πόντους ανά αγώνα, στο All Star Brake θα είναι πρώτοι στην Δύση,ενώ θα τελειώσουν με 45-37 για πρώτη φορά στην ιστορία τους με θετικό ρεκόρ αλλά και με θέση στα playoff, στα οποία θα αποκλειστούν στον δεύτερο γύρο από τους Phoenix. Ο δε χοντρούλης κύριος από την Ατλάντα, ο Layden, μετά από αρκετές αποτυχημένες σεζόν θα αναδειχθεί προπονητής της χρονιάς στο ΝΒΑ. Και η συνέχεια θα είναι ακόμα καλύτερη. Για δύο διαδοχικά draft, ο Layden θα κάνει κλοπές στο draft επιλέγοντας τον Stockton το 1984 στην θέση 16 ενώ το 1985 θα επιλέξει τον Malone στην θέση 13, δημιουργώντας έτσι το καλύτερο ίσως δίδυμο κοντού-ψηλού στην ιστορία του αθλήματος. Φυσικά μεγάλο ρόλο στην μεγάλη επιτυχία της ομάδας έπαιξε και αλλαγή του ιδιοκτησιακου καθεστώτος, αφού το 1984, o Larry Miller, ένας πετυχημένος επιχειρηματίας θα αγοράσει το 50% των μετοχών την ομαδας φέρνοντας έναν αέρα επιχειρηματικότητας στο Salt Lake. Την σεζόν 1983-84 βέβαια θα αρχίσει να δείχνει και ο λευκός γίγαντας από το Inglewood (θυμάστε ποιός Inglewooder αποσύρθηκε πρόσφατα? Μεγάλο αφιέρωμα), ο Mark Eaton , ο οποίος τελειώσε τη σεζόν κάνοντας ρεκόρ στα κοψίματα όλων των εποχών (από την εποχή που καξιερώθηκαν στην στατιστική)με μέσο όρο 5,54. 

Βέβαια οι μεγάλες ομάδες δεν χτίζονται μέσα σε μία μέρα και έτσι χρειάστηκε να περάσουν μερικές μικρές δυσκολίες και να γίνει ανταλλαγή ο Dantley το 1986 (σε μία πολύ κακή ανταλλαγή, παρόλο που την προηγούμενη χρονιά είχε βγει δεύτερος σκόρερ στο πρωτάθλημα, οι Jazz πήραν δύο μέτριους παίκτες). Αυτή η κίνηση έγινε βέβαια για δύο λόγους. Ο πρώτος και βασικότερος ήταν το γεγονός ότι ο Layden έβλεπε ξεκάθαρα την τεράστια προοπτική που παρουσίαζε ο νεαρός τότε Karl Malone και φυσικά το γεγονός ότι ο Dantley δεν ήταν ακριβώς αυτό που λέμε παίκτης ομάδας. Αν ήταν πετυχημένη η ανταλλαγή του πρώτου σκόρερ και φυσικού ηγέτη της ομάδας? Η ιστορία θα δείξει πως μάλλον ήταν. Την σεζόν 1986-87 ο Karl Malone θα ολοκληρώσει την χρονιά με 21,7 πόντους ανά αγώνα, ο Stockton θα αποκτήσει πιο ενεργό ρόλο και η ομάδα θα τελειώσει με ρεκόρ 44-38, που σημαίνει ότι για πρώτη φορά στην ιστορία τους πετύχανε θετικό πρόσημο σε δύο διαδοχικές σεζόν ενώ μπήκαν για τέταρτη συνεχόμενη σεζόν στα play off.

Και τα πραγματα θα γίνουν ακόμη καλυτερα. Την σεζόν 1987-88 ο Malone θα γίνει All Star και θα μετρησει 27,7 πόντους με 12 ριμπάουντ. Ο Stockton θα γίνει βασικός στη θέση του Green και στην πρώτη του χρονιά ως starter θα σπάσει το ρεκόρ ασίστ σε έναν χρόνο με 13,8 ανά αγώνα και σύνολο 1,128. Να πούμε βέβαια ότι το ρεκόρ μέχρι εκείνη την στιγμή είχε ο Isaiah Thomas. Όσο για την ομάδα? Θα κάνει ακόμη μία φορά ρεκόρ franchise και θα τελειώσει με 47-35. Οι Jazz έχουν αρχίσει να γίνονται μία μεγάλη δύναμη του ΝΒΑ, ωστόσο είναι εμφανές ότι ακόμη τους λέιπει η εμπειρία. Και αυτό θα φανεί ακομη περισσότερο στα play off εκείνης της σεζόν όπου θα βρεθούν αντιμέτωποι με τους Showtime Lakers, και παρόλο που θα τους οδηγήσουν στα 7 παιχνίδια θα ηττηθούν. Αυτή ήταν και η τελευταία σεζόν του Layden στον πάγκο αφού θα λάβει τη σοφή απόφαση να αποσυρθεί από την προπονητική και να φέρει στην θέση του τον Jerry Sloan. Έναν ισορροπημένο αλλά και σκληρό προπονητή που λάτρευε την άμυνα. Άλλωστε οι εποχές στο ΝΒΑ άλλαζαν και οι 115 πόντοι ανά αγώνα ήταν πλέον ένα εξωπραγματικό νούμερο, αντίθετα τις τελευταίες χρονιές κυριαρχεί μία ομάδα βασισμένη στην σκληράδα και όχι στο ταλέντο, η παρέα του Isaiah οι λεγόμενοι “Bad Boys”. Αλλά το πως εξελίσσεται το μπάσκετ στο ΝΒΑ και οι Utah μαζί τους θα του δούμε στο επόμενο αφιέρωμα, που θα αφορά τα χρόνια του Jerry Sloan στη Utah!!!

(Στις φωτογραφίες βλέπουμε τους Jazz σε καιρό Νέας Ορλεάνης, τον Pete Maravich με την φανέλα των Jazz αλλά και τον αναμορφωτή της ομάδας Frank Layden)