ΟΔΗΓΟΣ ΕΠΙΒΙΩΣΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ FREE AGENCY

Εν μέσω καλοκαιρινής περιόδου, λίγο μετά από το draft και με την free agency να πλησιάζει πιο καυτη από ποτέ, θα κανουμε μία προσπάθεια να επεξηγήσουμε λίγο την λειτουργία του όλου συστήματος του salary cap, των συμβολαίων και των συμφωνιών του ΝΒΑ, όσο γίνεται πιο ανθρώπινα και όσο είναι δυνατό να το καταλάβουν κοινοί θνητοί σαν εμάς. Η αλήθεια είναι ότι έχουν υπάρξει GM (συνήθως πρώην παίκτες και αστέρες του ΝΒΑ, ονόματα δεν λέμε και υπολήψεις δεν θήγουμε) που έχουν επανηλημμένως δηλώσει και δείξει ότι δεν είχαν και μεγάλη ιδέα από τους συγκεκριμένους  όρους. Πλέον με τους αυτόματους μεταφραστές στους υπολογιστές έχουν την λύση, αρκεί να διαβάζουν το Basketbook…Στο θέμα μας...

Όλα ξεκίνησαν κάπου εκεί στα μέσα της δεκαετίας του 1980, όταν οι ομάδες δεν είχαν κανέναν περιορισμό στο πόσα θα δώσουν. Αυτό από την μία έκανε την λίγκα λιγότερο ανταγωνιστική ( αφού οι πλούσιες ομάδες παίρναν όποιον θέλαν), ενώ από την άλλη επέτρεπε τα συμβόλαια να ξεφεύγουν προς τα πάνω, με αποτέλεσμα να υπάρχουν συνεχείς πλειοδοσίες και υπεραξίες. Ειδικά πριν να ενωθούν οι δύο λίγκες (ΑΒΑ και ΝΒΑ) οι πληστηριασμοί ανάμεσά τους έκαναν τα πράγματα μη φυσιολογικά και δυσοίωνα αφού οι παίκτες χρόνο με τον χρόνο ζητούσαν πάρα πολλά. Από την άλλη βέβαια, με την επιστροφή στο μονοπώλιο, οι ιδιοκτήτες είχαν την ευκαιρία να προσφέρουν λιγότερα χρήματα στους παίκτες, κάτι που έκανε και τους ίδιους τους παίκτες να επαναστατούν για να διεκδικούν τον δικό τους μερίδιο από την πίτα. Τα lock out που ακούμε κάθε τόσο έχουν να κάνουν με το μερίδιο της πίτας που θα μοιράζονται οι ιδιοκτήτες και οι παίκτες. Για να μην υπάρχουν λοιπόν όλα αυτά, το ΝΒΑ αναγκάστηκε να κάνει ένα – αρκετά περίπλοκο είναι η αλήθεια- σύστημα το οποίο να καθορίζει σχεδόν τα πάντα με πλήρη λεπτομέρια...Ας ξεκινήσουμε λοιπόν να αναλύουμε τους όρους σαν επίδοξοι GM:

• Salary Cap: Αφορά το μέγιστο ποσό που μπορεί η κάθε ομάδα να ξοδεύει για τους μισθούς των παικτών την κάθε χρόνο. Το πόσό του καθορίζεται κάθε χρόνο από τις συμφωνίες της λίγκας με τους χορηγούς και αφορά κάποιο ποσοστό αυτών. Σε αντίθεση με άλλα αθλήματα, το Salary Cap του ΝΒΑ θεωρείται Soft ( δηλαδή μαλακό) καθώς έχει πάρα μα πάρα πολλά παραθυράκια με βάσει τα οποία μπορείς να το υπερβείς. Τα παραθυράκια αυτά είναι εξαιρέσεις και πολλές φορές έχουν ονόματα παικτών με αφορμή αυτούς που τα ξεκίνησαν. Χαρακτηριστικότερη όλων είναι η Larry Bird Exception, σύμφωνα με την οποία μπορείς να υπερβείς το Salary Cap για να υπογράψεις κάποιον παίκτη που παίζει τουλάχιστον 3 συνεχόμενα χρόνια στην ομάδα με προκαθορισμένο όριο στο συμβόλαιό του. Μία άλλη πολύ συχνή περίπτωση παράκαμψης του Salary Cap είναι τα συμβόλαια των Rookie, τα οποία για τα πρώτα 14 pick είναι προκαθορισμένα και μπορείς να τα υπογράψεις ακόμη και αν είσαι πάνω από το Salary Cap. Άλλες εξαιρέσεις είναι η Mid-Level Exception και η Minimum Salary exception , ενώ συγκεκριμένοι όροι ισχύουν για τις ανταλλαγές.
• Luxury Cap: Αν ξεπεράσεις το Salary Cap κατά πολύ χρησιμοποιόντας τα παραθυράκια που σου δίνει ο κανονισμός, φτάνει ένα όριο, πέρα από το οποίο πληρώνεις φόρο στην λίγκα. Το Luxury Cap είναι πιο σκληρό όριο από το Salary και πέρα από τον φόρο επιβαλλει επιπλέον περιορισμούς στα παράθυρα του Salary Cap.
• Max contract: Για να προστατέψει τις ομάδες, το ΝΒΑ καθόρισε κάποια ανώτερα όρια για τα συμβόλαια έτσι ώστε οι παίκτες να έχουν ένα ταβάνι στις απαιτήσεις τους. Τα όρια αυτά καθορίζονται από το Salary Cap της κάθε περιόδου σε συνδιασμό με τα χρόνια προυπηρεσίας του κάθε παίκτη στο ΝΒΑ. Πιο συγκεριμένα:

1. Από 0-6 χρόνια: Το μέγιστο συμβόλαιο ανέρχεται στο 25% του Salary Cap ( εκτός από την προκαθορισμένη rookie scale, σκεφτείτε τί είχε υπογράψει ο Παπανικολάου αλλά και ο Τεόντοσιτς)
2. Από 7-9 χρόνια: Το μέγιστο συμβίλαιο ανέρχεται στο 30% του Salary Cap.
3. Από 10 χρόνια και πάνω: Το μέγιστο συμβόλαιο ανέρχεται στο 35% του  Salary Cap.

Σε κάθε κλίμακα του συμβολαίου, υπάρχουν εξαιρέσεις που μπορούν να δώσουν στον παίκτη την δυνατότητα να υπογράψει μεγαλύτερο συμβόλαιο, ανάλογα με τα κατορθώματά του. Η πιο συνήθης είναι ο κανονας του 105% (σε σχέση με το προηγούμενο συμβόλαιο) ενώ και οι superstar μπορεί πριν τα 6 χρόνια να φτάσουν σε max συμβόλαια εάν πληρούν κάποιες προυποθέσεις. Γενικα σε αυτό το σημείο με τα μέγιστα συμβόλαια τα παραθυράκια είναι ακόμη περισσότερα. Ενδεικτικά αναφέρουμε τον Derrick Rose Rule και την Kevin Durant Exception.

• Free Agency: Είναι η κατάσταση στην οποία το συμβόλαιο ενός παίκτη με την ομάδα του έχει λήξει και μπορεί να δεχτεί προσφορές από άλλες ομάδες. Για ένα free agent θα θεωρήσουμε ότι υπάρχουν 3 στάδια:

1. Waiver: Από την στιγμή που μία ομάδα δηλώσει ότι δεν ενδιαφέρεται για έναν παίκτη, αυτός μπαίνει για 48 ώρες στην λίστα των waiver (όσοι έχετε παίξει fantasy καταλαβαινετε τι εννοούμε). Σε αυτήν την λίστα, οι ομάδες μπορούν να ισοφαρήσουν το υπάρχον συμβόλαιο του παίκτη για να τον κάνουν δικό τους. Μετά το πέρας των 48 ωρών ο παίκτης ανάλογα με το συμβίλαιό του θα γίνει restricted ή unrestricted free agent.
2. Restricted Free Agent: Είναι η κατάσταση στην οποία ένας παίκτης βγαίνει στην αγορά για προσφορές, ωστόσο η τελευταία του ομάδα διατηρεί το δικαίωμα να ισοφαρήσει την προσφορά άλλων ομάδων και να διατηρήσει έτσι στο ρόστερ της τον παίκτη. Σκεφτείτε την τελευταία ομάδα σαν την μάνα στον μπλακτζακ. Το χρονικό περιθώριο ισοφάρησης της προσφοράς είναι 3 μέρες ενώ και στα ποσά υπάρχουν συγκεκριμένες νόρμες.
3. Unrestricted Free Agent: Ο παίκτης μπορεί να διαπραγματευτεί με όποια ομάδα θέλει χωρίς περιορισμούς από την τελευταία του ομάδα.

• Άλλοι όροι με ενδαφέρον: Εδώ θα παρουσιάσουμε τρεις ακόμη όρους που θα ήταν καλό να γνωρίζετε για το καλοκαίρι και την σεζόν που έρχεται, οι δύο πρώτοι έχουν να κάνουν με το salary cap και το ποσό που οι παίκτες δεσμεύουν σε αυτό, ενώ ο τρίτος έχει να κάνει με τους παίκτες της G-League.

1. Cap Hold: Αφορά το ποσό που ένας παίκτης δεσμεύει στο salary cap μίας ομάδας μετά την λήξη του συμβολαίου του και μέχρι να ξεκαθαρίσει η θέση του στην ομάδα ή να υπογράψει με κάποια άλλη ομάδα.
2. Amnesty Clause: Αφορά παίκτες οι οποίοι πήραν πολύ μεγάλα συμβόλαια αλλά αποδείχτηκαν πολύ κατώτεροι των περιστάσεων. Εάν αυτά τα συμβόλαια ήταν πριν τον 2011-12, η ομάδα είχε το δικαίωμα να αποδεσμευτεί από το ποσό του συμβολάιου τους στο salary cap, όχι όμως και από τον μισθό τους. Φυσικά μετά από μία λίστα με προυποθέσεις. Κάτι αντίστοιχο συμβαίνει , με λίγο πιο εύκολη διαδικασία, για τους τραυματίες που χάνουν πάνω από το 50% της σεζόν.
3. Two-way contract: Αφορά συμβόλαια τα οποία συνάπτονται μεταξύ ομάδων του ΝΒΑ με παίκτες οι οποίοι παίζουν σε ομάδες της G League . Κάθε ομάδα δικαιούται να έχει δύο από αυτούς και είναι περισσότερο δεσμευτικά από την ύπαρξη ενός παίκτη στην θυγατρική ομάδα ενός franchise στην G- League. Κατά βάση το ότι παίζει ένας παίκτης στην G League δεν είναι καθόλου δεσμευτικό πέρα από τα χρήματα που αυτός ο παίκτης θα πάρει τα δύο πρώτα δεκαήμερά του στο ΝΒΑ. Αντίθετα ένας παίκτης με two-way contract  ανήκει στο franchise και μπορεί να κληθεί ανά πάσα στιγμή μόνο από την ομάδα που υπέγραψε το συμβόλαιο μαζί του.

Αυτά τα λίγα από εμάς. Τον κάθε όρο φυσικά μπορείτε να τον ψάξετε παραπανω, να τον αναλύσετε και να είστε τελείως έτοιμοι για το όνειρο της ζωής σας. Είστε έτοιμοι να αναλάβετε μία ομάδα του ΝΒΑ και να έχετε την λατρεία παικτών και των δημοσιογράφων. Στην τελική τί παρπάνω έχει ο Φιλ Τζάκσον από εσάς?