ΑΤΑΝΑΣ ΓΚΟΛΟΜΕΕΦ: Ο ΒΟΥΛΓΑΡΟΣ ΓΙΓΑΝΤΑΣ

Στις 21 Ιουνίου 1987, μία εβδομάδα μετά τον θρίαμβο της Γαλανόλευκης στο Ευρωμπάσκετ, οι κορυφαίοι μπασκετμπολίστες της Γηραιάς Ηπείρου συναντήθηκαν ξανά στη Σόφια ως μέλη της Μικτής Ευρώπης αυτή τη φορά. Ο Γκάλης, ο Γιαννάκης, ο Ντράζεν, ο Ρίβα αντιμετώπισαν σε φιλικό παιχνίδι την εθνική ομάδα της Βουλγαρίας προς τιμήν του κορυφαίου παίχτη στην ιστορία της γειτονικής μας χώρας, του θρυλικού Ατάνας Γκολομέεφ.

Στη σημερινή εποχή η έννοια βουλγαρικό μπάσκετ μπορεί να ακούγεται σαν εξωτικό φρούτο αλλά τα πράγματα δεν ήταν πάντοτε έτσι. Μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του 70 οι Βούλγαροι ήταν η δεύτερη Βαλκανική δύναμη πίσω από τους Γιουγκοσλάβους με δύο μετάλλια και αρκετά καλά πλασαρίσματα σε Πανευρωπαϊκούς. Το 1961 μετά την διοργάνωση που έγινε στη Γιουγκοσλαβία και την κατάκτηση του χάλκινου μεταλλίου ο 14χρονος Ατάνας που οι φίλοι του τον φώναζαν Νάσκο, ήρθε για πρώτη φορά σε επαφή με το άθλημα που θα υπηρετούσε για τα επόμενα είκοσι χρόνια όταν πήρε στα χέρια του ένα δωρεάν εισιτήριο για να παρακολουθήσει τους αγώνες της Πανεπιστημιάδας που έγιναν εκείνον τον Αύγουστο στη Σόφια.

Ο νεαρός που μέχρι τότε ασχολούταν με τον στίβο και το ποδόσφαιρο, ενθουσιάστηκε με την αθλητικότητα των Βραζιλιάνων και την τεχνική των Βουλγάρων στο μεταξύ τους ματς και γρήγορα εγκατέλειψε τα όνειρα για καριέρα ως ποδοσφαιριστής, ειδικά όταν άρχισε να ψηλώνει. Αυτό παρατήρησε και ο Βέντσι Γιάνεφ, γυμναστής στο σχολείο που έφερε το όνομα του εθνικού ήρωα της Βουλγαρίας του Τόντορ Μίνκοφ και το 1963 πήγε τον Γκολομέεφ στην εφηβική ομάδα της Σπαρτάκ, ξεκινώντας απο το μηδέν την εκμάθηση των βασικών του μπάσκετ.

Ο Ατάνας αποδείχθηκε τόσο καλός μαθητής που μόλις σε δύο χρόνια και αφού έβλεπε πια τον κόσμο απο τα 2.05 μέτρα πήρε μεταγραφή για την ΤΣΣΚΑ ενώ ήδη υπηρετούσε την υποχρεωτική θητεία του στον στρατό. Στη διεθνή σκηνή εμφανίστηκε στο Ευρωμπάσκετ Εφήβων του 1966, εκεί που μας συστήθηκαν δύο άλλοι μεγάλοι σέντερ των ευρωπαϊκών παρκέ, ο Κρέζιμιρ Τσόσιτς και ο Ντίνο Μενεγκίν με τους οποίους ο Γκολομέεφ θα έδινε ομηρικές μάχες κάτω από τις ρακέτες στα επόμενα χρόνια. Με 18 πόντους ανά αγώνα ο Ατάνας ήταν ο πρώτος σκόρερ του τουρνουά πετυχαίνοντας 34 εναντίον των Γάλλων και 32 στους Ισπανούς του Μαργκάλ.

Το 1968 ο Βούλγαρος σέντερ μετακόμισε στον Καναδά ακολουθώντας τον πατέρα του που μετατέθηκε εκεί ως διπλωματικός υπαλλήλος στη βουλγαρική πρεσβεία. Ο Γκολομέεφ εγγράφηκε στο Πανεπιστήμιο McGill, ενισχύοντας παράλληλα και την ομάδα μπάσκετ. Με 37 πόντους μέσο όρο και το ρεκόρ των 57 στην ιστορία του πανεπιστημίου, δεν είναι τυχαίο που ο Γκολομέεφ μπήκε στο ραντάρ των Νικς για πιθανή ένταξη του στο ΝΒΑ αλλά το ψυχροπολεμικό κλίμα και η απουσία του απο τις διεθνείς υποχρεώσεις της Βουλγαρίας αν γινόταν επαγγελματίας, έβαλαν τέρμα σε οποιαδήποτε συζήτηση προτού καν αρχίσει.

Ο Ατάνας επέστρεψε στα πάτρια εδάφη για την Ακαντέμικ Σόφιας, έτοιμος να γράψει τη δική του χρυσή σελίδα στο βιβλίο των μεγάλων του ευρωπαϊκού μπάσκετ κυρίως με τη φανέλα της εθνικής. Πρώτος σκόρερ σε δύο συνεχόμενα Ευρωμπάσκετ (1973 και 75) τέσσερις φορές στη σειρά (1971, 73, 75 και 77) στην καλύτερη πεντάδα, σπουδαίες αναμετρήσεις με τον Κρέζο, τον Μενεγκίν, τον Λιουκ, τον Ζίντεκ, τον Τκατσένκο και ολόκληρη την ευρωπαϊκή στρατόσφαιρα της εποχής του.

Οι σειρήνες απο το εξωτερικό δεν σταμάτησαν να ηχούν, μετά το Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα της Ισπανίας το 1973 Ρεάλ και Μπαρτσελόνα του κατέθεσαν επίσημες προτάσεις αλλά οι πολιτικές συνθήκες δεν του επέτρεψαν αυτό το μεγάλο βήμα. Συνέχισε έτσι να σκοράρει αφειδώς στα γήπεδα της Βουλγαρίας με τη Λέφσκι που είχε μεταγραφεί απο το 1976 μέχρι το 1981 και σε αυτό το διάστημα σε αγώνα εναντίον της Σλάβια σημείωσε το απόλυτο ρεκόρ πόντων στην ιστορία του πρωταθλήματος με 63.

Η βουλγαρική κυβέρνηση θέλοντας να τον τιμήσει για την προσφορά του στον αθλητισμό της χώρας, του επέτρεψε το καλοκαίρι του 1981 σε ηλικία 34 ετών πια, να μεταγραφεί στο εξωτερικό και να γίνει έτσι ο πρώτος μπασκετμπολίστας που θα αγωνιζόταν εκτός συνόρων. Ο Γκολομέεφ επέλεξε ένα χαμηλού επιπέδου πρωτάθλημα, αυτό της γειτονικής Τουρκίας και την ομάδα των Αδάνων που μόλις είχε ανέβει στην πρώτη κατηγορία. Δεν υπάρχουν στατιστικά στοιχεία απο τη θητεία του στο τουρκικό μπάσκετ αλλά οι αναφορές της εποχής κάνουν λόγο για την τεράστια διαφορά κλάσης μεταξύ αυτού και των αντιπάλων του, γεγονός που επιβεβαιώνεται απο τις ήττες όλων των διεκδικητών του τίτλου στα Άδανα.

Η εμπειρία της Τουρκίας κράτησε δύο χρόνια για τον Ατάνας που το 1983 γύρισε στην πατρίδα του, έπαιξε για δύο σεζόν με τη Λέφσκι και κρέμασε τη φανέλα του το 1985 όταν πια ήταν 38 ετών. Το 1991 στην ψηφοφορία για το Χρυσό Ιωβηλαίο της FIBA, ο Γκολομέεφ ήταν ο μοναδικός μπασκετμπολίστας της χώρας του που ψηφίστηκε στους 50 κορυφαίους όλων των εποχών μέχρι τότε και αυτό δείχνει το επίπεδο αυτού του σπουδαίου μπασκετμπολίστα που ακόμα και σήμερα θεωρείται ένας απο τους καλύτερους ψηλούς στην ιστορία του αθλήματος στη Γηραιά Ήπειρο...