Απο που εχασα τα σουτ, Βαγγελη;

Από πού έχασα τα σουτ, Βαγγέλη;

Του Τάσου Παπαναστασίου

Εκεί στην Αλεξάνδρου Σβώλου, στην αρχή της, στα αριστερά όταν μπαίνεις από την Αγγελάκη ήταν μία κάβα ποτών. Εκεί εμπορευόταν ο Γιώργος Τσιλιγκαρίδης. Όταν περνούσαμε πιτσιρικάδες, ρίχναμε μια ματιά μέσα μήπως και τον δούμε. Ήταν ένας πολύ συμπαθητικός τύπος, γελαστός συνήθως, κάπνιζε πολύ. Μια μέρα, όταν μεγαλώσαμε πια, περνούσα με την κόρη μου, τότε θα ήταν γύρω στα δέκα, όταν τον πέτυχα έξω από το μαγαζί του να ανταλλάσσει καλαμπούρια με τους γείτονες. Κάπως αυθόρμητα μου βγήκε και σταμάτησα. Του έτεινα το χέρι σε χειραψία. Κύριε Τσιλιγκαρίδη, σας ευχαριστώ. Δεν ρώτησε γιατί τον ευχαριστούσα, ήταν συνηθισμένος φαίνεται. Μου χαμογέλασε, μου έπιασε το χέρι και με το άλλο μου χτύπησε την πλάτη. Όχι εμένα, αγόρι μου, απάντησε. Όχι εμένα. Φύγαμε με τη μικρή η οποία με ρώτησε ποιος ήταν αυτός ο κύριος. Αυτός ο κύριος, ψυχουλάκι, έφερε τον Γκάλη στον Άρη, της απάντησα.

«Την υπόθεση της μεταγραφής μου τη χειρίστηκαν οι δικηγόροι μου, αλλά τους είχα πει ότι με ίσους οικονομικούς όρους θα προτιμούσα να πάω στον Άρη. Και αυτό γιατί είχα μάθει ότι ο Άρης έχει μια ιστορία στο μπάσκετ και μια παράδοση, έχει ζεστούς και σωστούς ανθρώπους, ενώ οπωσδήποτε εξετίμησα τη γνώμη του πατέρα και της μητέρας μου, που βλέποντας τον κ. Τσιλιγκαρίδη, μου είπαν ότι στο πρόσωπό του, έβλεπαν ένα σωστό άνθρωπο στον οποίο μπορούσαν να αφήσουν την τύχη μου», δήλωσε πολλά χρόνια αργότερα ο Γκάγκστερ. 

Το 1979, η διοίκηση των Μενέλαου Χατζηγεωργίου και Ανέστη Πεταλίδη είχε στείλει στην Αμερική τον Γιώργο Τσιλιγγαρίδη. Μια εικόνα της Παναγίας που δίνει στην Στέλλα Γκάλη, συγκινεί την μητέρα του Νικ, ενώ κάνοντας μια κίνηση ματ δίνει 5.000 δολάρια στον δικηγόρο του Γκάλη, για ... ευνόητους λόγους. Εκεί που δεν χρειάζεται να κάνει κόλπο, είναι όταν ο Γκάλης τον ρωτάει "ποιος είναι ο πρωταθλητής". Ο μακαρίτης παράγοντας του Άρη θα απαντήσει: "Εμείς αγόρι μου..." 

Ο Γκάλης υπέγραψε στον Άρη. Θα βάζω σε κάθε παιχνίδι σαράντα πόντους, μουρμούρισε όταν πάτησε για πρώτη φορά το πόδι στη Θεσσαλονίκη. 

Τότε, το μπάσκετ στην Ελλάδα ήταν χόμπι. Οι θεατές ελάχιστοι, οι υποδομές ανύπαρκτες σχεδόν. 

Το Νοέμβριο του 1979 αρχίσαμε να πηγαίνουμε στις προπονήσεις και να τον βλέπουμε να ανεβοκατεβαίνει τις κερκίδες μετά την προπόνηση, φορώντας ένα γιλέκο με βάρη. Δε μας γέμιζε το μάτι. Ήταν κοντός, άτεχνος και ατομιστής. Στον πρώτο αγώνα που έπαιξε, στις 2 Δεκεμβρίου εκείνης της χρονιάς, έβαλε 30 πόντους αλλά άφησε σκιές. 

Την επομένη του αγώνα, ο αρχηγός του Άρη, Βαγγέλης Αλεξανδρής, πιάνει τον Γκάλη και του λέει: «Νίκο, δεν ήσουν καλός χθες. Έχασες αρκετά σουτ». Ο Νικ, τον κοιτάζει και τον ρωτάει «Από πού τα έχασα Βαγγέλη;» Ο Αλεξανδρής του δείχνει τα σημεία. Όλα σε σχετικά κοντινή απόσταση από το καλάθι. Η ατάκα που ακολουθεί από τον Γκάλη, είναι ιστορική: «Νομίζεις ότι μπορεί να τα ξαναχάσω;» 

Ο ίδιος ο Αλεξανδρής, διηγείται: 

«Να σου πω την αλήθεια, έτυχε από πολύ νωρίς να διαπιστώσω τις ικανότητες του Νίκου. Πρώτα απ' όλα, εγώ τον υποδέχθηκα στο αεροδρόμιο, σαν αρχηγός της ομάδας». Ο Γκάλης δεν ήταν 1.95 όπως περίμεναν όλοι, αλλά μόλις 1.83. Ο Αλεξανδρής αναρωτιέται αν μάζεψε στο ταξίδι, αλλά στην πρώτη προπόνηση θα πάρει μια ιδέα τι εστί να παίζεις αντίπαλός του. 

Ήμουν, λέει, ένας πολύ καλός αμυντικός για την εποχή. Είχα παίξει-κυρίως με την Εθνική Ομάδα-εναντίον παικτών όπως ο μακαρίτης ο Ζιλ, που πέθανε πριν από λίγες μέρες, ο Μαρτζοράτι, ο Καλιέρις, με τον Άρη στον αγώνα με τη Μπόσνα είχα μαρκάρει τον Ντελίμπασιτς. Όταν ο Ανέστης Πεταλίδης στην πρώτη προπόνηση μου είπε “για δες τι ψάρια πιάνει, ρε μαύρε” προσπάθησα να τον πιέσω. Μου έβγαλε τη γλώσσα. Όταν τελείωσε η προπόνηση, είπα σε όλους. “Αυτός δεν είναι σαν τους άλλους. Είναι πολύ καλύτερος”. 

Στην αρχή δεν με πίστευαν, ήμαστε και καχύποπτοι βλέπεις. Ακόμη και ο Ιωαννίδης μια μέρα, με έπιασε και μου είπε: “Θα εκτεθείς Βαγγέλη». Εγώ, όμως, ήξερα τι είχε κάνει σε μένα ο Γκάλης. Μετά, άρχισαν να τα παθαίνουν και οι υπόλοιποι. Πίστευα από την αρχή, ότι πράγματι αυτή η μεταγραφή ήταν πολύ μεγάλη. Δεν μπορούσα, βέβαια, να φανταστώ ότι είχαμε πάρει τον άνθρωπο που θα άλλαζε τα πάντα γύρω από το μπάσκετ στην Ελλάδα. Εντάξει, σε εκείνο το πρώτο του παιχνίδι ήταν αγχωμένος. Ήταν άστοχος. Αλλά, όπως μου είπε ο μπαγάσας την επόμενη μέρα, δεν ξανάχασε ποτέ τόσα σουτ. Πάνω απ' όλα ο Νίκος μας άνοιξε το μυαλό. Δεν το έκανε επίτηδες. Ήταν η νοοτροπία του τέτοια, που μας έκανε όλους επαγγελματίες. Ο ίδιος έλεγε είμαι επαγγελματίας. Κι εμείς ήμασταν. Κάναμε δυο προπονήσεις τη μέρα, παίρναμε κάποια χρήματα. Ποτέ, όμως, δεν μπορούσαμε να φανταστούμε πως θα φτιάχναμε τη ζωή μας μέσα από το μπάσκετ. Θα σας πω ένα γεγονός, που με βοήθησε και μένα, να έχω επαγγελματική ανέλιξη. 

Παίζαμε με την Εθνική Ομάδα στα Δημήτρια της Θεσσαλονίκης. Ένα ετήσιο τουρνουά, όπου μετείχε πάντα η Εθνική. Ήμασταν συγκάτοικοι με το Νικ. Μου λέει: "Έχεις ξυραφάκι"; Του απαντάω, δες το τσαντάκι μου, θα βρεις εκεί. Πάει, κοιτάει και λέει: "Δεν θέλω αυτό. Ένα απλό ζητάω. Λέω από μέσα μου "τι το θέλει αυτό ο μπαγάσας;" Παίρνω τηλέφωνο στην ρεσεψιόν και πράγματι μας φέρνουν ένα απλό μπικ. Το σπάει στη μέση κι αρχίζει να βγάζει από το παπούτσι του, τις γραμμές που υποδήλωναν την εταιρεία. 

Στην αρχή δεν κατάλαβα τι έκανε, νόμιζα ότι ήθελε να είναι ολόλευκο για ομορφιά. Στο τέλος, δεν άντεξα και τον ρώτησα: "Νίκο, γιατί το κάνεις αυτό". Η απάντηση ήταν η εξής: "Κοίτα, Βαγγέλη. Η εταιρεία βγάζει λεφτά από εμένα. Με βλέπουν τα παιδιά που παίζω και την άλλη μέρα, πάνε στα μαγαζιά και ζητάνε το ζευγάρι που φοράει ο Γκάλης. Ας πληρώσουν, λοιπόν, και μετά αφήνω τις γραμμές". Λέω, πάλι από μέσα μου: "Καλά, αυτός την ψώνισε". 

Μετά το ξανασκέφτηκα, ωστόσο. Και έβγαλα κι εγώ τις γραμμές. Ποιο ήταν το αποτέλεσμα; Σε μια εβδομάδα μας είχαν πάρει τηλέφωνο. Μας έδιναν παπούτσια και ρούχα. Αργότερα, άρχισαν να πληρώνουν κιόλας. Όλα αυτά με έφεραν και μένα στην διεύθυνση της Asics Tiger στην Βόρειο Ελλάδα, για 12 χρόνια. Επαναλαμβάνω ότι ο Γκάλης δεν τα έκανε επειδή είχε ένα σχέδιο. Ήταν απλά ο εαυτός του» .

Αυτός ο “κοντός” λοιπόν, αυτός που μιλούσε στην μπάλα σαν αιώνια ερωμένη, αυτός που έφερε τον επαγγελματισμό στο άθλημα, αυτός που το άλλαξε το άθλημα , αυτός που ξενυχτούσε τις Πέμπτες την Ελλάδα μαζί με τα άλλα τα παιδιά, αυτός που έγινε πρότυπο για χιλιάδες παιδιά, αυτός ο τύπος έχει σήμερα γενέθλια. Γίνεται εξήντα χρονών. 

Χρόνια πολλά, λοιπόν, γκάγκστερ. Σε ευχαριστούμε για όλα. Μα πιο πολύ σε ευχαριστούμε που, τότε, στα σκοτεινά και ενθουσιώδη χρόνια της εφηβείας μας, μάς έδειξες πώς κυνηγούν το όνειρο. 

Να είσαι πάντα καλά. 

Πηγές: Εφημερίδα Θεσσαλονίκη.

"Θεσσαλονίκη η Πόλη του μπάσκετ" έκδοση της GBA 

«Η σημασία του Νίκου Γκάλη» του Δημήτρη Θεοδωρόπουλου, Βημαγκαζίνο, 20/1/2013

Έναν μύθο θα σας πω. Γιάννης Φιλέρης. Sport 24